در این نوشته در مورد مراقبت و محدودیت‌های <بعد عمل بینی> را خواهید دانست. انتظار است در پایان بدانید بعد عمل بینی چه‌کارهایی باید انجام شود و چه‌کارهایی ممنوع است.
خلاصه‌ی موارد ضروری بعد از عمل در اینجا برای شما نوشته‌شده است. برای توضیحات کامل‌تر می‌توانید روی نوشته‌ی برجسته شده کلیک کنید تا بخش موردنظر که توضیحات کامل‌تری دارد بروید.
۱- برای شستشوی داخل بینی در هر سوراخ بینی یک سرنگ ۲ سی‌سی سرم نمکی، در حالت درازکش به‌آرامی تخلیه کنید. هر ۸ ساعت این کار را انجام بدهید.
۲- تمیز کردن روزانه‌ی ورودی بینی با گوش پاک‌کن آغشته به پماد و چرب کردن روزانه‌ی بخیه‌ها را انجام دهید.
۳- آتل و بخیه‌ها ۷ روز بعد عمل برداشته می‌شود. آتل و چسب‌ها را تا یک هفته خیس نکنید.
۴- از مصرف غذاهای پرنمک و غذاهای سفت مثل ته‌دیگ و سیب تا دو هفته پرهیز کنید. این موضوع شامل غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارد هم می‌شود. مصرف مایعات فراوان و رژیم غذایی نرم توصیه می‌شود
۵- فین کردن، بلند حرف زدن و خندیدن بلند حداقل برای دو هفته ممنوع می‌باشد.
۶- کمپرس سرد را تا ۴۸ ساعت ادامه بدهید. می‌توانید بعدازاین دوره از کمپرس گرم برای چند روز استفاده کنید.
۷- عینک زدن تا ۴ هفته ممنوع می‌باشد. در صورت ضرورت وسط عینک را به پیشانی بچسبانید.
۸- از استامینوفن و کدئین برای تسکین درد استفاده کنید. تا حد امکان از شیاف و یا قرص دیکلوفناک و بروفن استفاده نکنید.
۹- استفاده از استخر و سونا و ورزش سنگین تا ۴ هفته ممنوع می‌باشد.
۱۰- تا یک هفته به پشت بخوابید. سر و تنه را بالاتر قرار دهید تا ورم زودتر کاهش پیدا کند.
۱۱- حمام ولرم باشد و بخار کم داشته باشد. در هفته‌ی اول طوری موها را بشویید که آتل خیس نشود.
۱۲- ترشح خونی رقیق از بینی تا یک هفته طبیعی است نگران نباشید.
۱۳- چسب‌زدن بینی را حداقل برای یک ماه بعد عمل ادامه بدهید.
۱۴- بعد از برداشتن چسب و آتل بینی تا ۶ ماه از ضد آفتاب استفاده کنید.
۱۵- برای ۴ هفته‌ی اول بعد عمل، ویزیت هر هفته نیاز است. بعد ماه اول تا ۳ ماه ویزیت ماهانه نیاز است.
۱۶- در صورت خونریزی زیاد از بینی، تب بالا، درد شدید و یا ضایعات پوستی اطلاع دهید.
۱۷- تا ۱۰ روز ممکن است سرگیجه داشته باشید. حین رانندگی و استحمام کردن این موضوع را مدنظر داشته باشید تا زمین نخورید.
ملاحظات بعد از عمل
آتل و بخیه‌ها
آتل و بخیه‌ها یک هفته بعد از عمل برداشته می‌شود. قبل از مراجعه حمام کنید و اجازه بدهید آتل کامل خیس شود تا راحت برداشته شود.
شستشوی بینی
چند ساعت بعد از خارج کردن تامپون داخل بینی، شستشوی داخل بینی را شروع کنید. برای شستشو ازسرم نمکی یا آب جوشیده‌ی سرد شده استفاده کنید. برای این منظور دراز بکشید و با سرنگ ۲ سی‌سی، سرم را داخل بینی بریزید. برای شستشوی مناسب آب باید به پشت حلق شما برسد. روز‌های اول این کار را هر ۸ ساعت انجام بدهید. به‌تدریج می‌تواند دفعات آن را به دو بار در روز برسانید. بعد از شستشو محل بخیه‌ها و کمی داخل بینی را با پماد جنتامایسین چرب کنید.
تمیز کردن داخل بینی
بعد از شستشوی بینی وردی بینی را تمیز کنید تا به‌تدریج لخته‌های روی زخم پاک شود. گوش پاک‌کن برای این مورداستفاده می‌شود. سر پنبه‌ای آن را با پماد چرب کنید و به‌آرامی ورودی بینی را تمیز کنید. مراقب باشید. پرز‌های بخش پنبه‌ی روی زخم جا نماند.
کمپرس سرد
حداقل برای ۲ روز بعد از عمل، گذاشتن کیسه یا عینک یخی روی پیشانی، اطراف چشم و روی آتل بینی (قالب) قرار دهید. این کار می‌تواند ورم و کبودی را تا حد زیادی کاهش دهد. کبودی و ورم در اطراف بینی و چشم و گاهی خونریزی سطحی در سفیدی چشم بعد عمل طبیعی است. باوجود کمپرس سرد ممکن است برای ۲ روز کبودی و ورم افزایشی باشد.
توجه داشته باشید هر ساعت برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه کمپرس سرد را از روی صورت‌بردارید. سرمای کمپرس نباید باعث ایجاد درد شود. بهتر است حین خوابیدن، کمپرس را از روی صورت‌بردارید.
فین کردن و عطسه کردن
باید از فین کردن یا کشیدن آب در بینی، بخصوص در چند هفته‌ی بعد از عمل پرهیز کرد. بعضی عادت دارند برای تمیز کردن بینی انجام دهند؛ یعنی آب را با نفس به داخل بینی بکشند. این کار را در چند هفته‌ی اول انجام ندهید. برای شستشوی بینی سرنگ ۲ سی‌سی تهیه کنید. درحالی‌که دراز کشیده‌اید سرم شستشو را به‌آرامی داخل بینی با سرنگ تخلیه کنید. برای هر بینی یک سرنگ کافی است. حین عطسه کردن دهان خود را باز نگه‌دارید که فشار عطسه کاهش پیدا کند. درصورتی‌که بعد عمل زیاد عطسه می‌کنید می‌توانید از آنتی‌هیستامین با نظر پزشک استفاده کنید. البته این دارو می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شما بشود.
خندیدن و صحبت کردن
بلند خندیدن یا بلند صحبت کردن بخصوص در هفته‌ی اول بعد از عمل پرهیز شود. توصیه می‌شود که بعد از جراحی زیبایی بینی به مدت یک ماه از کارهایی که باعث تکان خوردن زیا فک بالا می‌شود، مثل از خندیدن و گریه‌های شدید و خوردن غذاهای سفت یا نیازمند به جویدن زیاد خودداری نمایند.
فعالیت بدنی
بعد از عمل نیاز به استراحت مطلق نیست. پیشنهاد می‌کنم بعد از عمل کمتر در رختخواب باشید. ایستادن به کاهش تورم کمک می‌کند. راه رفتن و فعالیت‌های روزانه منعی ندارد. ورزش نرم از پایان هفته دوم بعد از عمل مجاز هست. ورزش‌های سنگین‌تر، شنا و دویدن بعد از ۴ هفته قابل انجام هست.
رژیم غذایی
پیشنهاد می‌کنم بعد از عمل از جویدن زیاد یا خوردن غذاهای سفت برای ۲ هفته پرهیز کنید. گاز زدن سیب، هویج، بلال و یا خوردن ته‌دیگ از نمونه غذاهای سفت هستند. در هفته‌ی اول غذاهایی را انتخاب کنید که نرم باشد؛ مثلاً به‌جای استیک از گوشت خورشتی یا گوشت پخته‌شده استفاده کنید. یا مثلاً به‌جای جوجه‌کباب، زرشک‌پلو با مرغ میل کنید.
بعد از عمل از مصرف زیاد نمک و الکل پرهیز کنید. مصرف الکل می‌تواند با گشاد کردن مویرگ‌ها، باعث افزایش ورم و کبودی شود. مصرف نمک هم می‌تواند باعث تشدید ورم بشود.
عینک زدن
در جراحی بینی، برای جمع‌کردن بخش بالایی بینی، برش‌های روی استخوان بینی داده می‌شود. در هفته‌ی اول برای جلوگیری از جابجا شدن استخوان‌ها یک آتل یا قالب پلاستیکی روی بینی گذاشته می‌شود. بااین‌حال تا ۱ ماه احتمال جابجا شدن استخوان‌ها با فشار وجود دارد؛ بنابراین توصیه می‌شود به مدت حداقل یک ماه از هرگونه عینک طبی یا آفتابی استفاده نشود.
عینک بعد عمل رینوپلاستی
◊ اگر مجبور به استفاده از عینک هستند در ماه اول قسمت مرکزی عینک را با چسب به پیشانی بچسباند تا وزن عینک روی بینی نباشد. هدبند حامل عینک وسیله‌ی مناسبی است ولی در بازار ایران موجود نیست.
◊ اگر لنز تماسی دارید بهتر است در ۴ هفته‌ی بعد عمل از لنز تماسی استفاده کنید.
خوابیدن
هفته‌ی اول بعد از عمل از دو بالشت زیر سر برای خوابیدن استفاده کنید. بالشت‌ها باید طوری قرار داده شوند که از کمر به بالا ۳۰ درجه بالا برود. بالابردن سر و بالاتنه به کاهش ورم کمک زیادی می‌کند. اگر این کار برای شما آزاردهنده نیست آن را تا یک ماه ادامه بدهید.
بالابردن سر و تنه اگر به‌صورت اصولی انجام نشود نه‌تنها ورم را کم نمی‌کند بلکه باعث تشدید ورم هم می‌شود. باید کمر به بالا حدود ۳۰ درجه بالاتر قرار گیرد. نباید سر به‌تنهایی بالابرده شود. خم شدن گردن باعث تشدید تورم می‌شود.
استحمام کردن
بعد از عمل جراحی تا یک هفته، یک قالب پلاستیکی به نام آتل روی بینی قرار دارد که نباید خیس شود. این آتل پلاستیکی برای جلوگیری از تغییر شکل استخوان‌های بینی قرار داده‌شده است. قبل از عمل موها را خوب بشویید تا نیاز به استحمام بعد عمل کاهش پیدا کند. تا حد امکان از شستن موها پرهیز کنید تا سروصورت خیس نشود.
شستن موها بعد از عمل جراحی بینی
توصیه می‌کنم سر را به جلو خم نکنید. برای شستن موها سر را به عقب خم‌کنید و موها را با کمک بشویید. اگر خیلی حساس هستید می‌توانید برای شستن موها به آرایشگاه مراجعه کنید و از سرشوی آرایشگاه استفاده کنید.
◊ حتماً در هفته‌ی اول از حمام با آب ولرم استفاده کنید. بخار زیاد یا گرمای حمام هم باعث تشدید سرگیجه و هم شل شدن آتل و چسب‌های شما می‌شود.
◊ به دلیل بی‌هوش و مصرف مسکن بعد عمل احتمال سرگیجه وجود دارد. سرگیجه می‌تواند باعث زمین خوردن شما بشود؛ بنابراین زمانی استحمام کنید که در منزل تنها نیستید. درب حمام را قفل نکنید. حتماً صندلی در حمام وجود داشته باشد تا در صورت بروز سرگیجه روی آن بنشینید. درب حمام را نبندید تا در صورت نیاز به کمک در دسترس باشید.
پرهیز از آفتاب
آفتاب به دلیل اشعه ماورا بنفش باعث تورم می‌شود. لامپ‌های پرنور و لامپ‌های هالوژن نیز چون اشعه ماورا بنفش دارند تورم بینی را زیاد می‌کند. علاوه بر این آفتاب می‌تواند باعث تیره شدن نواحی بخیه شده بشود. تا زمانی که روی بینی چسب می‌زنید، محافظت از آفتاب خودبه‌خود انجام می‌شود. وقتی چسب زدن را متوقف کردید ضد آفتاب استفاده کنید. پرهیز از آفتاب حداقل تا ۶ ماه بعد از عمل باید انجام بشود.
تسکین درد
درد بعد از عمل بینی نباید شدید باشد. در صورت درد شدید باید به پزشک اطلاع بدهید. درد متوسط تا خفیف طبیعی است و بهتر است برای تسکین آن از استامینوفن و یا کدئین استفاده کنید. استامینوفن ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت برای ۳ تا ۵ روز معمولاً کافی است. مصرف بروفن، ژلوفن، ناپروکسن و دیکلوفناک منعی ندارد ولی با توجه به‌احتمال تشدید کبودی یا حتی بروز خونریزی خیلی توصیه نمی‌شود.
ورم بینی کی برطرف می‌شود؟
در سه هفته بعد از عمل ورم کلی بینی کاهش قابل‌توجهی پیدا می‌کند. این موضوع در مورد تمام جراحی‌های صورت صادق هست. بعد از سه هفته ورم بخش‌های مختلف بینی با سرعت متفاوتی کاهش پیدا می‌کند. به‌صورت کلی هر بخش که پوست نازک‌تری داشته باشد سرعت کاهش ورم بیشتری دارد. بخش‌های بالایی بینی به نسبت نواحی پایین بینی پوست نازک‌تری دارد و زودتر ورمش کاهش می‌یابد.
به‌صورت سرانگشتی بخش استخوانی بینی، یعنی ثلث بالایی، بعد از سه ماه ورمش تقریباً از میان می‌رود. بخش غضروفی میانی، یعنی ثلث میانی بینی، بعد از ۶ ماه ورمش از بین می‌رود. بخش‌های پایین‌تر یعنی نوک بینی و ناحیه‌ی سوپراتیپ، همان بخشی که بلافاصله بالای نوک بینی قرارگرفته است، برای از بین رفتن ورمش به بیش از ۹ ماه زمان نیاز دارد. اگر بینی گوشتی باشد ممکن است از بین رفتن ورم سه تا شش ماه بیشتر طول بکشد.
ورم بینی و نوع عمل
هرچه میزان دست‌کاری داربست بینی بیشتر باشد ورم بیشتر و طولانی‌تر باقی خواهد ماند؛ یعنی عمل باز ورم طولانی‌تر و بیشتری نسبت به عمل بسته خواهد داشت. در عمل‌های بازهم هرچه دست‌کاری داربست بیشتر باشد ورم طولانی‌تر باقی می‌ماند. در عمل جراحی بینی برای بار دوم، یعنی ترمیم بینی، ورم طولانی‌تری نسبت به جراحی برای بار اول انتظار می‌رود.
ورم بینی و نوع بینی
پوست بینی در همه‌ی افراد در بخش‌های بالایی نازک‌تر و در بخش‌های پایینی ضخیم‌تر است. میزان ضخامت پوست نوک بینی در افراد مختلف متفاوت است. وقتی پوست نوک بینی چرب، با منفذ‌های متعدد باز و پره‌های ضخیم داشته باشد به بینی، بینی گوشتی گفته می‌شود. وقتی ضخامت نوک بینی و پره‌ها نرمال باشد به آن بینی استخوانی گفته می‌شود. ورم در بینی گوشتی طولانی و شدید‌تر است. در عمل ورم یک بینی گوشتی می‌تواند ۳ تا ۶ ماه از یک بینی استخوانی بیشتر طول بکشد.
روش‌های کنترل ورم بینی
راه‌کارهایی کنترل ورم بعد از عمل بینی فهرست‌وار شامل موارد زیر است:
◊ کمپرس سرد در ۲ روز اول بعد عمل
◊ چسب‌زدن صحیح بینی
◊ بالابردن سر و تنه برای ۲ هفته
◊ پرهیز از نمک، شراب
◊ پرهیز از پایین انداختن سر و بلند کردن اجسام سنگین
◊ پرهیز از آفتاب
◊ کورتون
غذای پرنمک و پایین انداختن سر ورم بینی را تشدید و یا در بهترین حالت از کاهش ورم جلوگیری می‌کند. در چند هفته‌ی اول بهتر است حین خواب سر را بالاتر از تنه قرار بدهیم. چسب زدن بینی به کاهش ورم بینی کمک می‌کند. باید توجه داشته باشید که چسب زدن خیلی سفت می‌تواند تشدیدکننده‌ی ورم بینی باشد. برای بینی‌های استخوانی چسب‌زدن برای یک ماه و برای بینی‌های گوشتی چسب‌زدن بیش از یک ماه را پیشنهاد می‌کنم. کورتون داروی موثری برای کاهش ورم است. در مواردی تزریق کورتون دو هفته بعد از عمل و مصرف کورتون خوراکی در ۵ روز اول بعد از عمل را توصیه می‌کنم. کورتون را بخصوص در بینی‌های گوشتی و عمل‌هایی که برای بار دوم انجام می‌شود توصیه می‌کنم. در بینی‌های شدیداً گوشتی گاهی بعد از پایان ماه اول از آکوتان خوراکی استفاده می‌کنم. مصرف این داروها خالی از دردسر نیست و حتی یک جراح باتجربه هم می‌تواند در استفاده از این داروها دچار اشتباه شود. در حدی که بعضی از جراحان پلاستیک هیچ‌یک از این دو دارو را تجویز نمی‌کنند.
ورزش
انجام ورزش‌هایی مثل پیاده‌روی از یک هفته بعد از عمل بینی بدون مشکل است. از هفته‌ی چهارم ورزش‌های سبک را انجام دهید ولی ورزش‌های سنگین را تا سه ماه به تأخیر اندازید. حداقل تا ۶ ماه از بعد از عمل از فعالیت‌های ورزشی که احتمال ضربه مستقیم به بینی دارد پرهیز شود.
◊ یک هفته پس از عمل بینی می‌توانید به‌آرامی پیاده‌روی کنید.
◊ استخر و سونا در ۴ هفته‌ی اول بعد عمل ممنوع است.
◊ پس از ۴ هفته می‌توانید پیاده‌روی سریع و ورزش‌های سبک را آغاز کنید. بدون شیرجه زدن شنا کنید. در این ۴ هفته از خم شدن و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
◊ بعد از ۳ ماه می‌توانید ورزش‌های سنگین مثل فوتبال، والیبال و بسکتبال انجام دهید یا حتی وزنه‌های سنگین بزنید.
◊ از کشتی گرفتن و گلاویز شدن به مدت ۶ ماه خودداری نمایید.
◊ در مورد ورزشکارانی که به کشتی، تکواندو، بوکس، فوتبال و یا بسکتبال به‌صورت حرفه‌ای مشغول هستند پیشنهاد می‌کنم تا پایان دوران بازیگری حرفه‌ای جراحی بینی به تأخیر بیندازند. توصیه می‌کنم در صورت انجام عمل به مدت حداقل یک سال از وارد آمدن هرگونه ضربه به‌صورت پرهیز شود.
علت محدودیت در ورزش
برای عمل بینی از پیوند‌های غضروفی استفاده می‌شود. برای باریک کردن بخش فوقانی بینی برش‌های در استخوان داده می‌شود. حرکات شدید و یا ضربه مستقیم به بینی می‌تواند باعث تغییر محل استخوان یا غضروف‌های پیوندی بشود. در عمل بینی، تیغه‌ی بینی دست‌کاری می‌شود؛ بنابراین ایجاد فشار زیاد داخل بینی می‌تواند باعث مشکلاتی بشود. برای همین ورود پرفشار آب به بینی حین شیرجه زدن یا تنقیه‌ی بینی را محدود می‌کنیم. توجه داشته باشید هیچ زمان استخوان‌های بینی استحکام قبل عمل را پیدا نخواهند کرد. بخصوص افرادی که بینی بزرگ داشته‌اند و از حجم بینی‌شان کاسته شده، بعد از جراحی تا ۱۰ درصد استحکام بینی را از دست می‌رود؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنم ورزشکاران حرفه‌ای که رشته‌هایی مثل بسکتبال، فوتبال، بوکس و ورزش‌های رزمی، جراحی را تا پایان دوره‌ی حرفه‌ای به تأخیر بیندازند.
کبودی بعد عمل بینی
کبودی اطراف چشم‌ها با شدت‌های مختلف رخ خواهد داد. این کبودی می‌تواند به‌صورت تغییر رنگ خفیف زرد تا کبودی شدید بنفش‌رنگ باشد. علت اصلی بروز این کبودی، برش‌های استخوانی است و جای نگرانی ندارد.
علت کبودی اطراف چشم‌ها
برای باریک کردن بخش فوقانی بینی برش‌هایی روی استخوان داده می‌شود. علت اصلی کبودی نشت خون خارج‌شده از این ناحیه است. بسته به اینکه چه میزان دست‌کاری روی استخوان‌های بینی و صورت، نوع تکنیک عمل بینی و قدرت بدن برای انعقاد خون، شدت کبودی متفاوت است.
روش‌های کاهش کبودی
به‌صورت فهرست‌وار روش‌های زیر را برای کاهش کبودی توصیه می‌کنم:
◊ کمپرس سرد متناوب در ۴۸ ساعت اول سپس کمپرس گرم برای ۴۸ ساعت بعدی
◊ بالابردن سر و تنه حین خوابیدن برای ۲ هفته
◊ استفاده از استامینوفن و یا کدئین برای کنترل درد و پرهیز از بروفن، ژلوفن و دیکلوفناک
◊ کمپرس سرد
سرما باعث تنگ شدن رگ‌ها می‌شود. تنگ شدن رگ‌ها ورم و کبودی را کاهش می‌دهد. برای این منظور از یخ خردشده داخل کیسه نایلونی یا عینک یخی استفاده کنید. کمپرس سرد باید متناوب استفاده شود و سرمای آن نباید باعث درد شود. هر ساعت ۴۵ دقیقه روی پیشانی و بینی بگذارید. سرمای مداوم باعث درد و تشدید ورم می‌شود. برای همین استفاده از کمپرس سرد در زمان خواب و یا استفاده‌ی مدام را توصیه نمی‌کنم.
◊ کمپرس گرم
بعد از چند روز رگ‌ها بسته‌شده و خونریزی متوقف‌شده است. در این زمان با کمپرس گرم می‌توانید خونرسانی ناحیه را افزایش بدهید. افزایش خونرسانی باعث کاسته شدن ورم و جذب شدن خون‌مردگی‌ها می‌شود.
برای این موضوع می‌توانید از حوله‌ی گرم استفاده کنید. حوله‌ی گرم را روی ناحیه‌ی کبود قرار دهید تا گرمای حوله از بین برود. ۲۰ دقیقه بعد مجدد همین کار را تکرار کنید. توجه کنید ورم و دست‌کاری جراحی حس ناحیه را کاهش داده است. درنتیجه حتماً گرمی حوله را با پشت دست کنترل کنید.
◊ بالابردن سر و تنه حین خواب
بالابردن سر و گردن جریان بازگشت خون در سیاهرگ‌ها را افزایش می‌دهد؛ بنابراین سعی نکنید بیش‌ازحد دراز بکشید. حین خواب بالاتنه، از کمر به بالا را تا ۳۰ درجه بالاتر قرار دهید.
◊ مسکن بعد عمل: استامینوفن و کدئین
ایبوبروفن، ژلوفن، ایندومتاسین و آسپرین داروهایی هستند که باعث ضعیف شدن کارکرد پلاکت‌های خون می‌شوند. این پلاکت‌ها جلوی خونریزی را می‌گیرند. استفاده از این مسکن‌ها بعد عمل ممنوع نیست ولی با ضعیف کردن پلاکت‌ها باعث افزایش کبودی می‌توانند باشند. شخصاً برای روز اول در صورت درد زیاد، شیاف ایندومتاسین را تجویز می‌کنم. ولی این نوع کنترل درد می‌تواند باعث افزایش کبودی بشود. پیشنهاد می‌کنم استفاده از دم‌نوش‌ها و ویتامین ای تا یک هفته بعد عمل پرهیز کنید.
◊ داروها و خوراکی‌های ضد کبودی
آرنیکا، برومولین و پمادهای متنوعی مثل دمو لافارِر در بازار برای کاهش ورم و کبودی مجوز استفاده دارند. آرنیکا و پماد دمولافارر عصاره‌ی گل همیشه‌بهار کوهی را در خوددارند. برومولین عصاره‌ی آناناس را در خود دارد و به‌صورت کپسول آناهیل در دسترس هستند. درمان‌های خانگی متعددی هم برای این موضوع وجود دارد. عده‌ای مصرف سبزیجات حاوی ویتامین K را برای کاهش کبودی پیشنهاد می‌کنند. ویتامین K یک عنصر حیاتی برای بند آمدن خونریزی است. هویج، کدوتنبل، شلغم و اسفناج سبزیجات غنی از ویتامین K هستند.
مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین K پیشنهاد مفیدی است. ولی برای کسی که ازنظر ویتامین K کمبودی ندارد بعید است مصرف این مواد کمکی به کاهش کبودی کند. مصرف آب آناناس و کرفس هم پیشنهاد مفیدی است. مطالعاتی که روی عصاره‌ی آناناس و آرنیکا شده تأثیر معنی‌دار آن را روی کاهش کبودی تائید نکرده است. گرچه در مورد افرادی که به این کبودی خیلی حساس هستند پماد یا قرص تجویز می‌کنم ولی شخصاً به نظرم نمی‌رسد هیچ دارویی یا ماده‌ی غذایی باعث کاهش کبودی بشود.
روند بهبود کبودی‌ها
کبودی بلافاصله بعد عمل تا ۴۸ ساعت بعد عمل می‌تواند رخ بدهد و حتی تشدید شود. در عمل بینی ممکن است حتی خون‌مردگی داخل چشم هم رخ بدهد. معمولاً در مدت یک هفته این کبودی کاهش قابل‌توجهی پیدا می‌کند. در اکثر اوقات بعد برداشتن آتل تنها یک ته رنگ زردرنگ وجود دارد. ۳ هفته مدت‌زمانی است که با احتمال خیلی زیاد آثاری از کبودی باقی نخواهد ماند.
چسب زدن بینی
چسب‌زدن و ماساژ دادن قطعاً روی شکل‌گیری بینی مؤثر هست. با چسب‌زدن پشت بینی ورم بینی به‌صورت مؤثری کاسته می‌شود. چسبی که به‌صورت <U> شکل زده می‌شود برای حمایت از اصلاح افتادگی بینی است.
مدت چسب‌زدن
چسب زدن بینی حداقل برای یک ماه بعد از عمل توصیه می‌شود. بر اساس نظر جراح چسب‌زدن می‌تواند چندین هفته بعد هم ادامه پیدا کند. در مورد بینی‌های گوشتی چسب‌زدن طولانی‌تری، حتی تا ۲ ماه پیشنهاد می‌شود. بعد از ماه اول ممکن است تغییراتی در نحوه‌ی چسب زدن با نظر پزشک اعمال خواهد شد.
تعویض چسب‌زدن
چسب‌ها بعد از دو روز یا زمانی که شل شدند تعویض کنید. حین برداشتن چسب دقت کنید که پوست از داربست غضروفی – استخوانی زیرین جدا نشود. قبل از چسباندن چسب‌های جدید حتماً پوست بینی را با آب و صابون بشویید. اگر پوست بینی چرب است، تمیز کردن پوست بینی با پنبه‌ی الکلی هم پیشنهاد خوبی است.
نحوه‌ی چسب‌زدن بینی
چسب‌زدن را از ریشه‌ی بینی شروع کنید. چسب به طول کافی حدود ۵ سانتی‌متر جدا کنید. با فشار سبک آن را از وسط روی بینی بچسبانید. این فشار در حدی باشد که کمی پوست مثل شکل روبرو به داخل فشرده شود. چسب بعدی را طوری بچسبانید که نیمی از چسب قبلی را بپوشاند. چسب‌زدن پشت بینی را تا نزدیکی نوک بینی مطابق شکل ادامه بدهید. ۳ تا ۵ عدد چسب برای پوشاندن پشت بینی معمولاً نیاز می‌شود. سپس دو عدد چسب ۱۰ سانتی‌متری جدا کنید. به‌صورت قرینه به دو طرف بینی بچسبانید و در پایین آن‌ها را به هم بچسبانید. فشار نباید زیاد باشد. این فشار نباید پره‌های بینی را به داخل بکشد. پس از چسباندن این دو چسب، اضافه‌ی آن را قیچی کنید. می‌توانید برای اطمینان چسب ۵ سانتی‌متر دیگری پشت بینی بزنید ولی ضروری نیست.
توصیه می‌کنم از چسب مارک ۳M یا KBM برای چسب‌زدن استفاده کنید.
کلیپ نمایش نحوه‌ی چسب‌زدن
ماساژ بعد عمل بینی
توجه: در مورد ماساژ بعد عمل بینی اختلاف‌نظر زیادی وجود دارد. در شرایطی می‌تواند مفید باشد و در شرایط دیگری می‌تواند مشکل‌ساز شود. نکته‌ی مهم این است که ماساژ بعد عمل یک توصیه عمومی برای همه نیست؛ یعنی مثل چسب زدن که برای همه توصیه می‌شود، ماساژ فقط برای عده‌ی کمی ممکن است مفید باشد. توجه کنید که ماساژ را باید حتماً طبق نظر پزشک انجام بدهید.
کی ماساژ بینی بدهیم؟
◊ بینی‌های گوشتی: در بینی گوشتی ورم بینی معمولاً زمان زیادی طول می‌کشد. درصورتی‌که بعد عمل تصور کنم ورم بینی می‌تواند روی نتیجه نهایی اثر نامطلوب بگذارد ماساژ و تزریق کورتون را توصیه می‌کنم.
◊ پهنی بخش استخوانی: گاهی بعد هفته‌ی اول بخش استخوانی بینی به نظر پهن می‌رسد. در تعدادی از این افراد استخوان‌ها جابجا شده و باعث پهنی شدن ثلث فوقانی شده است. در این موارد ماساژ بخش استخوانی می‌تواند مشکل را برطرف کند. منتها بازهم تأکید می‌کنم این موضوع خیلی به تشخیص پزشک مربوط می‌شود. چون پهن بودن بخش استخوانی می‌تواند به دلیل اشکال دربرش استخوانی باشد. در این موارد با ماساژ مشکل حل نمی‌شود و حتی ممکن است باعث تشدید عدم تقارن هم بشود.
◊ بینی کج: یکی از مشکل‌ترین موارد عمل بینی، بینی کج هست. در جراحی بینی، اقدامات اصلاحی روی داربست غضروفی – استخوانی انجام می‌شود. پوست و عضلات بینی و اطراف بینی حافظه‌ی این کجی را در خود نگه می‌دارند. درنتیجه بعد عمل و یا حین خندیدن مقداری از این کجی باقی می‌ماند و می‌تواند داربستی که حین عمل صاف‌شده را مجدد کج کند. در این موارد هم بعد هفته‌ی دوم یا چهارم ماساژ بینی را پیشنهاد می‌کنم.
چگونه ماساژ بدهیم؟
روش‌های مختلفی برای ماساژ وجود دارد. دریکی از این روش‌ها دست‌ها را به هم قفل کرده و انگشت اشاره را روی دو طرف بینی قرار می‌دهیم. درروش دیگر دو شست در دو طرف بینی قرار داده می‌شود. ماساژ را ۳ بار در روز معمولاً توصیه می‌کنم.
◊ در بینی گوشتی یا ورم طول کشیده با انگشت اشاره به مدت ۱۰ تا ۲۰ ثانیه رو به پایین و عقب است به دو طرف بینی فشار وارد می‌کنید. پوست بینی در این حرکت باید خوب‌روی پشت استخوانی بینی بنشیند.
◊ درصورتی‌که پهن بودن بخش استخوانی هدف باشد به‌صورت یکنواخت به بخش استخوانی فشار بیاورید و استخوان‌ها را به خط وسط هدایت کنید. این کار دردناک است.
◊ اگر کجی وجود داشته باشد فشار یک سمت بیشتر باید وارد بشود. انگشت را از بالا به پایین با فشار سبکی حرکت بدهید درحالی‌که فشار یک سمت بیشتر از سمت مقابل است.
تزریق کورتون
دو دلیل اصلی برای تزریق کورتون به بینی وجود دارد. کاهش تورم و پیشگیری از فیبروز. نتیجه‌ی هردوی آن‌ها در بلندمدت ایجاد تغییرات ناخواسته و غیرقابل‌پیش‌بینی بخصوص در نوک بینی است. به‌صورت معمول تزریق کورتون به بینی انجام نمی‌دهم. مواردی که تزریق کورتون را پیشنهاد می‌دهم شامل هست بر:
◊ به هر دلیل ورم بینی کاهش مطلوب مدنظر من را نداشته باشد.
◊ عمل بینی گوشتی
◊ راینوپلاستی ثانوی یا ترمیم بینی
محل معمول تزریق، ناحیه‌ای چسبیده به نوک بینی است که سوپراتیپ نامیده می‌شود. شروع تزریق ۴ تا ۶ هفته بعد از عمل بینی است و به فاصله‌ی ۴ هفته قابل تکرار است. برای اطلاعات بیشتر می‌تواند مقاله‌ی تزریق کورتون به بینی را مطالعه کنید.
جای زخم
در دو هفته‌ی اول بعد از عمل تنها نیاز است محل بخیه‌ها تمیز و چرب شود. برای تمیز کردن می‌توانید از یک گاز یا پنبه‌ی مرطوب کوچک استفاده کنید. دقت کنید اگر از پنبه یا گوش پاک‌کن استفاده می‌کنید پرز آن روی زخم باقی نماند. بعد از تمیز کردن محل را با پماد آنتی‌بیوتیک که پزشک به شما می‌دهد استفاده کنید. این کار را روزی ۱ تا ۲ بار انجام بدهید.
بعد از هفته‌ی دوم می‌توانید از پمادهای ترمیم‌کننده استفاده کنید. نحوه‌ی مصرف آن‌ها هر ۱۲ ساعت بعد از تمیز کردن ناحیه‌ی است. تا شش ماه می‌بایست مراقبت از نور آفتاب، بخصوص برای نواحی بخیه انجام شود. زمانی که چسب می‌زنید نیاز به استفاده از ضد آفتاب برای پشت بینی وجود ندارد ولی اگر محل بخیه‌ها با چسب پوشیده نمی‌شود حتماً باید ضد آفتاب استفاده کنید.
به صلاح‌دید جراح برای برش‌های ناحیه‌ی پره‌ی بینی ممکن است لیزر پیشنهاد بشود. ناحیه‌ی زیر بینی معمولاً نیاز به لیزر ندارد.
مشکل تنفسی بعد عمل بینی
بعد از عمل ۱ تا ۲ ماه مشکل تنفسی به دلیل تورم بعد عمل طبیعی است. برای تخفیف این وضعیت راه‌کار اصلی شستشوی بینی است. درصورتی‌که پولیپ یا آلرژی باعث مشکل تنفسی شما باشد، با عمل جراحی مشکل تنفسی شما رفع نخواهد شد. در این موارد ۱ تا ۲ ماه بعد عمل به دلیل تشدید آلرژی، مشکلات تنفسی شدیدتری را باید انتظار داشته باشیم.
تنفس بلافاصله بعد عمل
مشکل تنفسی تا ۲ ماه بعد عمل طبیعی است. دست‌کاری حین عمل باعث تورم مخاط داخل بینی می‌شود. بعلاوه زخم‌هایی داخل بینی با ایجاد دلمه باعث مشکل تنفسی می‌شود. استفاده از آنتی‌هیستامین در هفته‌ی بعد عمل و شستشوی داخل بینی به کاهش تورم و رفع لخته‌ها و دلمه‌ها کمک می‌کند. آنتی‌هیستامین و شستشو را برای همه توصیه می‌کنم. بعضی از جراحان پلاستیک بعد عمل دوره‌ی کوتاهی از کورتون خوراکی تجویز می‌کنند تا این تورم سریع‌تر رفع شود. در مواردی که سابقه‌ی آلرژی وجود دارد درمان آلرژی قبل و بعد عمل می‌تواند در تخفیف مشکلات تنفسی کمک زیادی بکند.
چرا مشکل تنفسی ایجادشده است؟
اگر قبل عمل مشکل تنفسی وجود داشته باشد این مشکل می‌تواند بعد عمل هم باقی بماند. درصورتی‌که مشکل تنفسی مرتبط با انحراف تیغۀ میانی بینی یا اشکال از دریچه‌های داخل بینی باشد، هم‌زمان با عمل جراحی زیبایی قابل‌رفع هستند. تداوم مشکل تنفسی درصورتی‌که این مسائل مسبب باشد به معنی عدم‌اصلاح کافی است؛ اما درصورتی‌که مشکل تنفسی به علت آلرژی و پولیپ باشد، جراحی بینی روی تنفس تأثیری نخواهد داشت و مشکل تنفسی بعد از عمل هم باقی خواهد ماند.
یکی از نگرانی‌های متقاضیان عمل بینی که نه مشکل تنفسی و نه آلرژی دارند، ایجاد مشکل تنفسی است. آن‌ها دیده‌اند که افرادی که سابقه‌ی آلرژی یا مشکل تنفسی قبل عمل نداشته‌اند بعد عمل دچار مشکل تنفسی شده‌اند. این گروه از بیماران یا قبلاً دچار آلرژی بوده‌اند و اطلاع نداشته‌اند و یا جراح را مجبور به کوچک کردن نامتناسب بینی کرده‌اند.
در جریان رینوپلاستی، ترمیم تیغه‌ی بینی، تقویت و اصلاح دریچه‌های بینی و رفع مشکل شاخک‌ها به‌صورت معمول انجام می‌شود. این اقدامات مانع کوچک کردن آزادانه‌ی بینی هستند. وقتی جراح به کوچک کردن بی‌رویه‌ی بینی به دلیل فشار متقاضی تن می‌دهد در حقیقت بخشی از این اقدامات اصلاحی راندید می‌گیرد و باعث ایجاد مشکل تنفسی بعد عمل می‌شود.
علایم خطر بعد عمل بینی
درصورتی‌که هر یک از علایم زیر را بعد عمل بینی پیدا کردید فوراً به پزشک اطلاع بدید. درصورتی‌که پزشک در دسترس نبود به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید.
◊ خونریزى از بینى به‌صورت خون روشن و غیر خونابه‌ای
◊ تب بالاى ۳۸.۵ درجه
◊ تهوّع و استفراغ مکرر
◊ اسهال شدید
◊ درد شدید در ناحیه بینى
◊ تنگى نفس
◊ ضربان بالاى قلب یا تنفس سریع
◊ جوش‌هاى پوستى ریز فراوان در بدن
