جراح زیبایی

هدف: جراح زیبایی و جراح پلاستیک را معرفی می‌کنیم. راه پیدا کردن تخصص و رشته‌ی رسمی یک پزشک را به شما خواهیم آموخت. تفاوت بین فوق تخصص و فلوشیپ را خواهید فهمید.

جراح زیبایی یا جراحی پلاستیک

در جراحی زیبایی، پزشک با دانش پزشکی سعی می‌کند به ظاهر شما، زیبایی بیشتری ببخشد. جراح زیبایی یک درجه یا رشته‌ی دانشگاهی و تخصص اکادمیک نیست. به جراحی که اقدامات زیبایی انجام می‌دهد جراح زیبایی گفته می‌شود (Cosmotic or Aesthetic Surgeon).
جراح پلاستیک یک رشته‌ی فوق تخصصی پزشکی است. یک متخصص جراح عمومی بعد از گذراندن دوره‌ی فوق تخصص مهارت‌های جراحی زیبایی و ترمیمی را پیدا می‌کند. معمولا در عنوان اکادمیک جراح پلاستیک، از لفظ زیبایی استفاده نمی‌شود. عنوان معمول دانشگاهی این رشته فوق تخصص جراح پلاستیک و ترمیمی است.

جراحی پلاستیک چیست؟

پلاستی (Plasty) به تغییر شکل یک عضو طبیعی برای رسیدن به ظاهر بهتر معنی می‌شود. مثلا جراحی پلاستیک روی یک بینی که ظاهر طبیعی و عملکرد نرمال دارد انجام می‌شود. هدف در این موارد ایجاد شکل زیباتر است.
در موارد عضو اسیب دیده یا بصورت مادرزادی دچار اشکال است. مثلا بخشی از بینی به دلیل تومور پوستی یا سوختگی از بین رفته است. یا لب به دلیل مساله‌ی مادرزادی چار شکاف شده است (لب شکری). دراین موارد بازسازی انجام می‌شود. ترمیم یا بازسازی (Reconstruction) به معنی تغییر شکل یک عضو آسیب دیده برای رسیدن به ظاهر یا کارکرد بهتر است. جراحی که برای این موارد آموزش دیده است فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی نامیده می‌شود.

چه کسی صلاحت انجام جراحی زیبایی

بحث صلاحیت را باید از دیدگاه آموزشی دید. تکنسینی که سال‌ها کمکِ جراح مغز و اعصاب بوده است می‌تواند به‌راحتی دیسک یک بیمار را عمل کند. ولی به لحاظ حقوقی و عرفی صلاحیت انجام این کار را ندارد. تکنسین‌های زیادی هستند که به‌خوبی لیپوماتیک را فراگرفته‌اند. این افراد به‌صورت زیرزمینی مشغول لیپوماتیک هستند. ولیکن صلاحیت انجام آن را ندارند. افرادی که آموزش لازم را برای انجام جراحی زیبایی دیده‌اند شامل‌اند بر:

• فوق تخصص جراحی پلاستیک
• متخصص گوش و حلق و بینی
• متخصص فک و صورت
•  سایر

سایر

متخصصین پوست و مو معمولاً جراحی‌های زیبایی کوچک را انجام ‌می‌دهند. این پزشکان در دوره‌ی تخصص ۴ ساله‌ی خود آموزش‌های لازم را می‌بینند. پزشکان عمومی با درج عنوان پوست و مو اقدامات مشابه جراحی را انجام می‌دهند. پزشکان عمومی برای اقدام به جراحی زیبایی آموزش ندیده‌اند. فهرست متخصصین پوست و مو را می‌توانید از تارنمای انجمن متخصصین پوست ایران بیابید.
جراحان عمومی، جراحی زیبایی سینه و شکم را انجام می‌دهند. این پزشکان برای جراحی زیبایی آموزش اختصاصی نمی‌بینند. جراحانی که دوره‌ی تکمیلی فلوشیپ سرطان سینه را گذرانده‌اند آموزش لازم برای جراحی زیبایی سینه را می‌بینند. جراحان عمومی برای لیپوماتیک آموزشی نمی‌بینند و اکثر این پزشکان به‌صورت تجربی وارد حیطه‌ی زیبایی می‌شوند. جراحان عمومی با درج عنوان جراحی پلاستیک اقدامات جراحی زیبایی را انجام می‌دهند. برای مشاهده‌ی تخصص علمی این پزشکان می‌توانید در سامانه‌ی نظام پزشکی آن‌ را بررسی نمایید.

 متخصصین چشم جراحی زیبایی پلک‌ها را انجام ‌می‌دهند. آموزش لازم را برای این موارد در دوره‌ی تخصصی دیده‌اند. عده‌ای از این پزشکان دوره‌ی تکمیلی فلوشیپ پلاستیک چشم را می‌گذرانند. این پزشکان برای جراحی زیبایی پلک و چشم آموزش اختصاصی می‌بینند.

جستجوی تخصص پزشک

هر پزشکی بعد از اتمام تحصیل برای کار حرفه‌ای نیازمند عضویت در سازمان نظام پزشکی است. به عبارتی هر پزشکی با هر درجه‌ی تخصصی بعد از دوره پزشکی عمومی می‌بایست عضو سازمان نظام پزشکی بشود. این سازمان وظیفه نظارت بر عملکرد پزشکان را به عهده دارد. در تارنمای این سازمان تمام پزشکان را با رشته‌ی تخصصی و شماره‌ی نظام پزشکی درج کرده است. با جستجو در سامانه‌ی اعضاء نظام پزشکی می‌توانید رشته‌ی تخصصی پزشک را بیابید. اگر نام موردنظر را در این سامانه پیدا نکردید، فرد موردنظر پزشک نیست. هیچ پزشکی بدون عضویت در سازمان نظام پزشکی امکان طبابت را ندارد.

با نام یا شماره‌ی نظام پزشکی در سامانه‌ی اعضاء نظام پزشکی جستجوکنید.

دانش‌نامه و گواهی‌نامه

پس از اتمام دوره‌ی تخصصی، آزمون جامع علمی و عملی برگزار می‌شود. پزشکانی متخصص اطلاق می‌شوند که امتیاز لازم را در این آزمون کسب کرده باشند. دو سطح امتیاز برای این آزمون تعریف‌شده است. امتیاز حداقلی که معیار قبول شدن در آزمون است. در این صورت به متخصص گواهی‌نامه (certificate) اعطا می‌شود. درصورتی‌که تا سه نوبت این امتیاز کسب نشود فرد مردود اعلام می‌شود. سطح امتیاز بالاتری نیز تعریف می‌شود. زمانی که امتیاز از این سطح بالاتر باشد دانش‌نامه یا بورد (board) به او اعطا می‌شود؛ مثلاً نتیجه‌ی آزمون به‌صورت قبول گواهی مردود دانشنامه اعلام می‌شود.

تنها افرادی که دارای دانش‌نامه (board) هستند امکان اشتغال به‌عنوان هیئت‌علمی و یا شرکت در دوره‌های فوق تخصصی رادارند. دوره‌های فلوشیپ امتحان جامعی ندارند. پس‌ازاین دوره‌ها فقط گواهی‌نامه (certificate) اعطا می‌شود. ولی دوره‌های فوق تخصصی امتحان جامع پایانی دارند و بر اساس نتیجه‌ی آزمون گواهی‌نامه یا دانش‌نامه اعطا می‌شود.

فوق تخصص با فلوشیپ

تفاوت اصلی در طول دوره و نوع مدرکی است که در انتها کسب می‌شود. به این دوره‌ها، تحصیلات تکمیلی گفته. فرد متخصص پس از پایان تحصیل می‌تواند این دوره‌های تکمیلی را بگذراند.
دوره‌ی فوق تخصص (Subspecialty) طول مدت مشخص دارد و مفاد آموزشی آن تقریباً ثابت است. طول دوره معمولاً ۳ سال است. در پایان دوره آزمون جامع برگزار می‌شود و بر اساس نتیجه گواهی‌نامه یا دانشنامه اعطا می‌شود. به‌عنوان‌مثال یک متخصص جراحی می‌تواند دوره‌ی فوق تخصصی پلاستیک یا قلب را بگذراند. بر اساس نتیجه‌ی ارزیابی پایانی دانش‌نامه یا گواهی‌نامه را اخذ کند.
دوره‌های فلوشیپ (Fellowship) طول مدت متغیری دارند و در دانشگاه‌های متفاوت مفاد آموزشی متفاوتی دارند. دوره‌های فلوشیپ از چند ماه تا حداکثر ۲ سال به طول می‌انجامند. مدرک اعطاشده فقط شکل گواهی‌نامه دارد. به‌عنوان‌مثال یک متخصص چشم‌پزشکی می‌تواند درزمینه‌ی شبکیه یا پلاستیک چشم دوره‌ی فلوشیپ بگذراند. در پایان دوره گواهی‌نامه اعطا می‌شود. چشم‌پزشکی هیچ دوره‌ی تکمیلی فوق تخصصی ندارد. به این معنی که چشم‌پزشک فوق تخصص شبکیه وجود خارجی ندارد. چشم‌پزشک فلوشیپ شبکیه عنوانی است که بکار می‌رود.

انجمن یا جامعه

انجمن‌ها به‌قصد ارتقاء علمی و صیانت از گروه‌های پزشکی تشکیل می‌شوند. انجمن‌های علمی برای فعالیت قانونی می‌بایست از وزارت بهداشت مجوز گرفته باشند. لازمه‌ی عضویت در هر انجمن داشتن مدرکِ معتبرِ مرتبط است. هیچ شرط دیگری، به‌جز پرداخت حق عضویت سالانه برای عضویت وجود ندارد؛ بنابراین عضویت در یک انجمن هیچ دلیلی برای تبحر یا شهرت پزشک نیست. این شرایط برای انجمن‌های خارج از کشور هم صادق است. انجمن‌های خارج از کشور برای تأمین هزینه‌های انجمن برای عضو‌گیری اشتیاق زیادی دارند. عضویت در یک انجمن تنها به این معنی است که پزشک موردنظر، تخصص مرتبط با انجمن رادار است. البته حق عضویت سالانه را هم پرداخت می‌کند.
انجمن‌های زیبایی بسیاری در خارج از کشور وجود دارد که هر پزشکی می‌تواند به عضویت آن‌ها درآیند. عضویت در بسیاری از این انجمن‌ها فقط برای کسب تیتر قانع‌کننده برای تبحر حرفه‌ای است.
فهرست انجمن‌های رسمی ایران را می‌توانید در سامانه‌ی انجمن‌های علمی گروه پزشکی ببینید. در این تارنما اعضاء انجمن و دفتر انجمن ذکرشده است. مشخصات انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران و اعضای گروه در این سامانه وجود دارد.

دانشگاه‌های معتبر

دانشگاه‌های که اقدام به آموزش می‌کنند سطح‌بندی می‌شوند. بر اساس کیفیت آموزش، طول دوره و سطح‌بندی دانشگاه، وزارت بهداشت هر کشور مدرک آن دانشگاه را ارزیابی می‌کند. به‌عنوان‌مثال مدرک پزشکی عمومی دانشگاه‌های ایران درصورتی‌که گذراندن دوره‌ی ۱.۵ ساله و پذیرش در آزمون برای سیستم بهداشتی آمریکا قابل‌پذیرش است.

متأسفانه دانشگاه‌های زیادی به‌قصد درآمدزایی اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی آزاد می‌کنند. حتی دانشگاه‌های نسبتاً معتبر هم با ایجاد کالج‌های فرعی وابسته، همین اقدام را صورت می‌دهند. کیفیت آموزش معمولاً بسیار پایین است. سیستم بهداشت درمان هر کشور برای جلوگیری از ورود این نیروها به سیستم درمان اقدام به ارزیابی دانشگاه‌ها می‌کنند. براین اساس وزارت بهداشت دانشگاه‌های مورد تائید خود را هرساله اعلام می‌کند. به‌عنوان‌مثال هیچ‌یک از دانشگاه‌های کشور اوکراین در بررسی سال ۱۳۹۸ مورد تائید وزارت بهداشت ایران نبوده است.

جستجوی دانشگاه‌های خارجی مورد تائید وزارت بهداشت برای سال تحصیلی

توصیه‌های دکتر علوی – فوق تخصص جراحی پلاستیک

• وقتی به پزشکی برای زیبایی مراجعه می‌کنید باید رشته‌ی تخصصی او را بفهمید. این کار را از سامانه‌ی نظام پزشکی انجام دهید. به کارت ویزیت یا سر نسخه یا توصیه اعتماد نکنید. فلوشیپ یک‌ماهه و فارغ تحصیل دانشگاه ناکجاآباد کم نیست.
• مداخله‌ی غیرپزشک در جراحی زیبایی نادر نیست. در جریان باشید.
• هیچ جراحی که برای زیبایی آموزش ویژه دیده است حاضر نخواهد شد از برند شدن نامش چشم‌پوشی کند. من هم برای برند شدن حداکثر تلاشم را می‌کنم. وقتی در فضای مجازی از کلیدواژه‌ی تیم فوق تخصصی نام‌برده شد یعنی مشکل مهمی در کار است.
• عضویت در انجمن یا دانش‌آموخته‌ی دانشگاه خاص هیچ ارزش خاصی به لحاظ تبحر ندارد. هیچی.

توصیه‌های دکتر علوی – فوق تخصص جراحی پلاستیک

• نظارتی بر روی سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های مجازی وجود ندارد. اینستاگرام پر از کلینیک‌هایی است که وجود خارجی ندارد.
• متخصص جراحی زیبایی در هیچ کجای دنیا وجود ندارد. به همین دلیل است که اینترنت از جراح زیبایی پر است.
• جراح زیبایی یا متخصص زیبایی یا عضویت در کالج خاص، کلیدواژه‌های تبلیغاتی هستند. مراقب باشید.
• جراحی پلاستیک یک‌رشته‌ی فوق تخصصی است. مطمئن باشید حتی با خلاصه گویی خاکسارانه، خود را فوق پلاستیک معرفی خواهم گرد. وقتی عنوان جراح پلاستیک را در معرفی پزشک دیدید مشکلی در کار است.
• بدانید وقتی به شما قول ۱۰۰٪ داده می‌شود، یا کار را تضمین کردند، مشکلی در کار است.
• اگر رابطه‌ی دوطرفه بین شما و پزشک جراح توأم با اعتماد ایجاد نشد. پزشک را تغییر دهید.
• «من دکتر علوی، جراح پلاستیک فوق‌العاده‌ای هستم. پیش نیامده مراجعی از من ناراضی باشد. باور کنید». مراقب باشید.