خلاصه: قبل از انجام جراحی پروتز سینه باید مطمین شوید که چه انتظاری دارید و تا چه حد این انتظار واقعی است. برای اقدام به جراحی باید از ملاحظات و خطرات دورهی بعد عمل و مسایل طولانی مدت آن اگاه شوید. زمانی شما بدرستی تصمیم خواهید گرفت که انتظار واقعی از نتیجه را با مشکلات احتمالی مقایسه کنید. در این مقاله سوالات شایع در مورد جراحی پروتز سینه را پاسخ خواهیم داد.
چه افرادی کاندید انجام جراحی پروتز سینه هستند؟
عدم تناسب اندازه سینه با قفسهی سینه و سایر اندامها اصلیترین دلیل برای پروتز سینه است. چرا این عدم تناسب رخ میدهد؟
- رشد ناکافی پستان در دوران بلوغ
- تحلیل رفتن پستان بدنبال شیردهی ویا رژیم غذایی
سایر کاندیدهای مناسب برای پروتز سینه:
- عدم تقارن قابل توجه بین دو سینه
- درخواست برای سینه بزرگ تر یا سایز کاپ بیشتر (در مورد سایز کاپ بزرگتر بیشتر بدانم)
- رشد ناکافی یا عدم تشکیل پستان به دلیل مشکلات مادرزادی
- حذف پستان با جراحی سینه (ماستکتومی) به دلیل سرطان یا بیماری برای ایجاد تقارن و بازسازی ظاهر پستان
از چه سنی میتوان جراحی پروتز سینه انجام داد؟
بعد از تکمیل سن رشد مجاز به انجام جراحی هستیم. در صورت تایید سلامت، از ۲۰ سالگی به بعد انجام جراحی پروتز پستان، مانعی ندارد.
جنس پروتزهای سینه چیست؟
پروتزهای فعلی تنها از سیلیکون ساخته شدهاند. سیلیکون یکی از فراوان ترین مواد کره زمین است و دربسیاری از تجهیزات پزشکی استفاده میشود. این ماده در بدن واکنشی نامطلوبی ایجاد نمیکند و خنثی محسوب میشود. داخل این پروتزها از پلیمر ژلاتین مانند سیلیون پرشده که بسیار بهم چسبنده است.
مارک پروتز سینه خوب کدام است؟
پروتزهای موجود در بازار ایران شامل مارکهای منتور، پلی تک، موتیوا و اوریون است. همگی با تایید سازمان غذا و داروی ایران وارد کشور شده است. منتور تحت لیسانس امریکا تولید میشود. پلی تک در کشور المان تولید میشود. مارک منتور و پلیتک بیش از همه در کشور استفاده میشود. پیشنهاد میکنم از برندهایی استفاده کنید که قدیمیتر و سابقهی بیشتری داشته باشند.
آیا جراحی پروتز سینه تاثیری بر روی حساسیت سینه ها می گذارد؟
حساسیت سینه ها ممکن است تغییر کند. کاهش حس گاهیاتفاق میافتد ولی در اکثر موارد بعد ۶ ماه به حالت قبل برمیگردد. معمولا رضایت از افزایش حجم سینه باعث عدم توجه به کاهش نوک سینه میشود و به همین دلیل این کاهش حس به ندرت به عنوان شکایت
پروتز سینه چه شکلها و مشخصاتی دارند؟
شکل پروتز: از نمای نیمرخ گرد یا قطره اشکی
کیفیت سطح: سطح صاف و صیقلی یا سطح بافت دار یا زبر
اندازه پروتز: قطر سطح مقطع و میزان برجستگی یا پروفایل پروتز – ارتباط مستقیم قطر و پروفایل با حجم پروتز
پروتز گرد (Round) شکل نیمکره دارد و بخش فوقانی سینه را بخوبی پر میکند. پروتز قطره اشکی (Anatomical or Teardrop) مثل پروتزهای گرد، سطح مقطع دایره ای دارند ولی بخش بالایی پروتز باریکتر است.
کدام پروتز شکل بهتری ایجاد میکند؟ درکل گرایش به انتخاب پروتزهای گرد، در بین جراحان پلاستیک، بیشتر است. در بررسی اخیری که روی نتایج بعد عمل پروتز سینه انجام شده بود، از نظر طبیعی بودن و زیبایی قسمت فوقانی پستان، پروتز های گرد امتیاز بیشتری بدست آوردند ولی جراحان پلاستیک بدرستی قادر به تشخیص نوع پروتز نبودند.
پروتزها میتوانند سطح زبر (textured) یا صاف (smooth) داشته باشند. پروتزهای زبر به دلیل نگرانیهای خاص درحال حاضر کمتر استفاده میشود (بیشتر بدانم).
اندازههایی که پروتز براساس ان انتخاب میشود قطر قاعدهی پروتز، میزان برجستگی (profile) و حجم ان است (بیشتر بدانم).
پروتز سینه را از چه برشهایی میتوان جایگذاری کرد و کدام بهتر است ؟
چهار نوع برش برای قرار دادن پروتز استفاده شده است
- برش دور هاله
- برش زیر سینه (انتخاب معمول)
- برش زیر بغل
- برش دور ناف
برش دور هالهی سینه و برش زیر سینه بیشترین استفاده را دارند. از برش دورناف و زیربغل برای گذاشتن پروتز استفاده شده ولی مقبولیت کمی دارد و اکثر جراحان از انها استفاده نمیکنند.
بهترین برش براساس شکل سینه، میزان افتادگی سینه و روشی که جراح در ان تبحر دارد انتخاب میشود. در مجموع بیشتر از برش زیرسینه استفاده میشود. در مواردی که هالهی دور سینه قبل عمل خیلی بزرگ است و یا سینه شکل لولهای دارد معمولا برش دور هاله استفاده میشود.
پروتز سینه را زیر غده یا عضله میگذارند یعنی چه؟ کدام بهتر است؟
پروتز سینه را در ۳ محل میتوان گذاشت.
- زیر عضله (عضله پکتورالیس)
- زیر غده پستان
- زیر فاشیا
درصورتیکه که ضخامت پستان و پوست از ۲.۵ سانت کمتر باشد برای پوشش ایمن پروتز زیر عضله گذاشته میشود.
پروتز باید پوشش بافتی مناسبی داشته باشند وگرنه دچار عارضه میشود. زمانیکه ضخامت پوست و غدهی پستان در مجموع کم باشند برای پوشش مطمین، پروتز را زیرعضله جایگذاری میکنند. به عنوان مثال در خانمهای جوان لاغر، وقتی غدهی پستان، بافت کمی دارد، پروتز را باید زیر عضله قرار دهیم. احتمال بالارفتن پروتز در این جایگذاری کمی بیشتر است. ممکن است حرکت پروتز حین ورزش کردن (dancing prosthesis) بعدها باعث ناراحتی باشد.
در افرادی که بافت پستان کافی است، بخصوص اگر اصلاح مختصر افتادگی سینه هم مد نظر باشد، پروتز را زیر غده (یا روی عضله) یا زیر فاشیا قرار میدهیم.
برای انتخاب سایز پروتز سینه چه مواردی بررسی میشود؟
ابتدا مشخصات سینه را با معاینه تعیین کرده سپس قطر و برجستگی پروتز را برحسب مارک آن مشخص میکنیم.
مشخصات سینه: عرض و ضخامت بافت پستان و قابلیت ارتجاعی پوست سینه
تعیین قطر پروتز مجاز: از تفاضل بین عرض ضخامت بافت پستان حدود قطر پروتز بدست میاید.
تعیین برجستگی پروتز: میزان فاصلهی نوک سینه تا خط زیر پستان، میزان افتادگی پستان، کیفیت پوست و درخواست مراجعه کننده تعیین کننده ی میزان برجستگی پروتز (profile) خواهد بود. به عنوان مثال اگر فاصلهی نوک سینه تا زیر خط سینه زیر ۶ سانت باشد و با کشش دست این فاصله کمتر از ۲ سانت اضافه شود اجازهی استفاده از پروتزهای با برجستگی زیاد نخواهیم داشت. یا اگر کیفیت پوست مناسب نباشد پروتزهای با برجستگی یا حجم بالا در مدت زمان کوتاهی با تغییر شکل ظاهری ناشی از وزن پروتز همراه خواهند شد.
افزایش کاپ سایز با حجم پروتز ارتباط ضعیفی دارد (کاپ سایز بیشتر بدانم). به عنوان مثال ۱۳۰ تا ۱۵۰ سی سی حجم یک کاپ سایز میتواند سینه را بزرگ کند. این رقم حتی در شرایط خاص میتواند تا ۲۰۰ سی سی افزایش پیدا کند. برای تبدیل شدن کاپ سایز A به کاپ سایز C به پروتزی به حجم ۳۰۰ تا ۴۰۰ سی سی نیاز است. اینکه چه حجمی را بتوان برای سینه انتخاب کرد به مشخصات سینه ارتباط دارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد تعیین سایز پروتز اینجا کلیک کنید.
آیا پروتز سینه، افتادگی سینه را اصلاح می کند؟
تاحدی بله. افتادگی سینه یعنی نوک سینه از خط زیرسینه پایینتر قرار بگیرد. کاهش حجم سینه، به تنهایی، میتواند باعث افتادگی شود. در بسیاری از مراجعه کنندگان که حجم سینه بعد از حاملگی یا کاهش وزن کاسته شده، افتادگی هم رخ داده است. درصورتیکه افتادگی سینهها کم باشد انتخاب پروتز با حجم بیشتر میتواند افتادگی را اصلاح کند.
به طورخلاصه درصورت وجود شرایط زیر میتوان به اصلاح افتادگی با پروتز اکتفا کرد.
- میزان افتادگی درحد ۱ تا ۲ سانتیمتر باشد. در این موارد در نگاه روبرو، پوست پستان زیر هالهی قهوهای رنگ پستان قابل رویت است.
- نوک سینهها به پایین نگاه نکند
- مراجعه کننده با حجم بیشتر سینه یا کاپ سایز بزرگتر مشکل نداشته باشد
آیا برای جراحی پروتز سینه به بیهوشی عمومی نیاز است؟
جراحی پروتز سینه هم در شرایط بیهوشی عموی هم با بیحسی موضعی همراه با تزریق خواب آورها ممکن است. پیشنهاد میکنم جراحی با بیهوشی کامل انجام شود.
تا چه زمانی درد ناشی از جراحی پروتز سینه ادامه خواهد داشت؟
هرچه میزان بافت سینه کمتر و پروتز بزرگتر باشد به دلیل کشش بیشتر پوستی و دستکاری قفسهی سینه درد بعد عمل بیشتر میشود. بیشترین درد در ۲ روز اول رخ میدهد. حس درد بسته به آستانهی تحمل فرد متفاوت بین ۳ تا ۷ روز وجود خواهد داشت. درمواردی که پروتز زیر عضله گذاشته شده است با حرکت دست حس درد تا ۲ هفته هم ممکن است وجود داشته باشد. پس از ۱ ماه حتی با لمس یا فشار روی پروتز، معمولا درد وجود ندارد.
آیا پس از گذاشتن پروتز سینه امکان بارداری یا شیردهی وجود دارد؟
پروتز پستان، هیچگونه ممنوعیتی برای بارداری یا شیردهی ایجاد نمیکند. ورود مواد پروتز به داخل خون یا بافتهای بدن حتی درصورت پارگی رخ نمیدهد و نبايد بابت آلودگي شير با اين محصولات نگران بود.
نکته اینکه اندازهی سینه در طی بارداری و شیردهی افزایش مییابد و بسته به مدت شیردهی و تحلیل بعد از شیردهی، امکان تغییر شکل سینه وجود دارد.
آیا سولاریوم یا حمام آفتاب بر پروتز سینه اثر مخربی دارد؟
برای جلوگیری از تغییر رنگ ناحیه برش پرهیز از نور خورشید یا اشعه فرابنفش تا یکسال ضروری است. در معرض نور خورشید بودن و در اصطلاح حمام آفتاب گرفتن، مشکلی برای پروتز ایجاد نمیکند، اما استفاده از دستگاههای برنزهکننده (سولاریوم) توصیه نمیشود و ممکن است پروتز را تحتتاثیر قرار بدهد.
چندی پیش کلیپی منتشر شد که پروتز سینه در خانمی در هواپیما ترکیده است. این موضوع حقیقت دارد؟
خیر، ترکیدن در پروتزهای سیلیکونی اساسا مطرح نیست. پروتز ۴۵۰ سی سی را ما از طریق یک برش ۵ تا ۶ سانتیمتری جایگذاری میکنیم. میزان فشاری که حین عمل به پروتز وارد میکنیم بسیار زیاد است. اگر قرار باشد ضربهای باعث پارگی پروتز شود، یقینا قفسه سینه را نیز دچار آسیب خواهد کرد. پارگی البته مشکل شناخته شدهی پروتز سینه است. با پروتزهای نسل جدید پارگی بسیار نادر است.
جدار پروتزهای نسل جدید از کیفیت و مقاومت بسیار خوبی برخوردار است.
آیا ممکن است پروتز پستان باعث ابتلا به سرطان پستان شود؟
سرطان پستان به دنبال جراحی پروتز پستان گزارش نشده است. پروتز سینه باعث هیچ بیماری عمومی (سیستمیک) شناخته شده ای نمیشود.
آیا پروتزهای سیلیکونی به مرور زمان سفت می شوند؟
قوام پروتزهای سیلیکونی تغییر نمیکند. بعد از جایگذاری پروتز، بدن کیسهای را اطراف پروتز میسازد. این لایه برای تمام اجسام خارجی که داخل بدن کارگذاشته میشود بوجود میاید. در مواردی رشتههای داخل این کیسه منقبض شده و باعث تغییر شکل پروتز و درنتیجه پستان میشود. این حالت معمولا با درد مختصری همراه است. به این حالت انقباض کپسول (capsular contracture) گفته میشود و نیاز به جراحی دارد (بیشتر بدانم).
آیا نیازی به تعویض پروتز است یا مادامالعمر محسوب میشود؟
در کتابهایی که ۱۰ تا ۲۰ سال گذشته نوشته شده بود، الزام تعویض پروتز توصیه میشد. ظاهر سینه بعد از گذشت ۱۰ تا ۱۵ سال، به دلیل روند پیری و جاذبه تغییر خواهد کرد و به جراحی ثانوی نیاز خواهد شد. درصورت جراحی ثانوی بعد این مدت بهتر است پروتز را تعویض کرد.
دوران نقاهت پس از جراحی پروتز سینه چگونه است؟
جراحی پروتز سینه دوره نقاهت کوتاهی دارد. ترخیص معمولا در همان روز جراحی انجام می شود. اغلب ۳ تا ۵ روز بعد از جراحی، قادر به انجام کار روزانه و برگشت به سرکار هستند. ممکن است برخی بیماران، درد، کبودی و یا احساس ناخوشایندی را تجربه کنند که بعد از چند روز، برطرف خواهد شد.
بعد از عمل برای یک تا دوماه نیاز به استفاده از سینه بند طبی است. ممکن است در این مدت از استرپ خاصی برای جلوگیری از بالارفتن پروتز استفاده شود. تا ۴ هفته نیاز هست از کار و ورزش سنگین پرهیز شود.
آیا به ماساژ در جراحی پروتز سینه نیاز هست؟
ماساژ برای پروتزهای زبر بصورت کلی توصیه نمیشود. برای پروتزهای صاف از روز چهارم ماساژ توصیه میشود. درمواردی که پروتز به دلیلی بالاتر رفته است ماساژ میتواند کمک کننده باشد.
پس از جراحی پروتز سینه انتظار چه مشکلاتی را داشته باشیم؟
درصورتیکه که برای گذاشتن پروتز اقدام میکنید باید بدانید در دوره بعد عمل موارد زیر ممکن است اتفاق بیافتد:
- عفونت: درصورت عفونت پروتز باید خارج شود و ۳ ماه بعد مجدد پروتز گذاری انجام داد.
- سروما: تجمع مایع دور پروتز سینه – معمولا بدون جراحی بهبود مییابد.
- خونریزی اطراف پروتز: ممکن است نیاز به عمل مجدد پیدا بشود.
- جابجایی پروتز: معمولا با مانورهایی رفع میشود، به ندرت نیاز به عمل مجدد میشود.
پس از جراحی پروتز پستان چه زمانی میتوان ورزش را شروع کرد؟
۴ هفته اول بايد رعايت كنيد تا احتمال جابجايي پروتز سینه از بین برود. در این مدت برداشتن اشیا سنگین و وزرش سنگین ممنوع است. پیادهروی آهسته از هفته دوم بلامانع است. درصورتیکه پروتز زیر عضله گذاشته شده بخصوص حرکات سنگین دست در طی هفتههای اول موجب جابجایی پروتز خواهد شد ولی حرکات کامل دست بعد از عمل بلامانع است.
ورزش و فعالیت های سنگین مانند شنا، و یا دوچرخه سواری، ۴ هفته بعد از جراحی بلامانع می باشد.
آیا تزریق چربی میتواند جانشینی برای پروتز سینه باشد؟
خیر، اگرچه افزایش حجم سینه از طریق تزریق چربی به تنهایی مبنای علمی دارد ولی این روش مورد قبول بسیاری از جراحان پلاستیک نیست. تزریق چربی در سینه در حجم کم و برای نواحی محدود همراه پروتز سینه کاربرد دارد ولی برای بزرگ کردن سینه به تنهایی پیشنهاد مناسبی نیست. به عنوان مثال زمانیکه سینهها روبه خارج هستند و قاعدهی انها از هم دور است از تزریق چربی سمت داخل پستان برای ایجاد کلیواژ بهتر سینه استفاده میشود.
اگر تصمیم به خارج کردن پروتز گرفتیم ظاهر پستان چگونه خواهد شد؟
خارج کردن پروتز معمولا باعث تغییر شکل نامطلوب پستان بصورت افتادگی و چروک شدگی میشود (تصویر ارشیو).
بعد از گذاشتن پروتز سینه، در آینده انتظار چه مشکلاتی را باید داشته باشم؟
درصورتیکه که برای گذاشتن پروتز اقدام میکنید باید بدانید در بلند مدت موارد زیر ممکن است اتفاق بیافتد:
- مشکل شدن معاینه و تصویر برداری از بافت پستان
- نیاز یه جراحی ثانوی در اینده
- پاره شدن پروتز سینه
- انقباض کپسول یا سفت شدن اطراف پروتز سینه
- لنفوم ثانوی به پروتز سینه
این فهرست به تفصیل جداگانه بحث شده است (بیشتر بدانم).