فهرست مطالب
در این نوشته نکات کلیدی انتخاب ضد افتاب گفته شده است. انتظار است در پایان بدانید برای انتخاب ضد آفتاب چه معیارهایی مهم است.
◊ تعریف اصطلاحات
◊ انواع ضد آفتاب
◊ ضد آفتاب معدنی یا فیزیکی
◊ ضد آفتاب شیمیایی
◊ قدرت محافظت ضد افتاب
◊ کلیپ توضیحات دکتر علوی
◊ توصیه‌های دکتر علوی
◊ سوالات
انواع ضد آفتاب
مواد مؤثر در ضد افتاب باعث می‌شود پوست از اثرات مضر اشعه‌ی ماوراءبنفش خورشید محافظت شود. ضد آفتاب‌ها علاوه بر ماده‌ی مؤثر ضد آفتاب دارای ترکیبات دیگری هم هستند ولی نوع ضد افتاب را ماده‌ی مؤثران مشخص می‌کند. سایر ترکیبات البته فرم ضد آفتاب مثل کرم یا لوسیون و یا مرطوب‌کنندگی یا رنگی بودن ضد آفتاب را تعیین می‌کنند. دودسته‌ی اصلی این مواد وجود دارند: ضد آفتاب‌های معدنی یا فیزیکی و ضد آفتاب‌های شیمیایی
وقتی محافظت ضد افتاب طوری باشد که نور را از روی پوست مثل آینه منعکس کند به آن ضد آفتاب فیزیکی می‌گویند. اگر ضد افتاب جذب پوست بشود و نور را جذب و بی‌اثر کند به آن ضد آفتاب شیمیایی گفته می‌شود.
سالم‌ترین ضد آفتاب‌ها، انواع فیزیکی هستند و ماده‌ی اصلی آن‌ها زینک اکساید و دی‌اکسید تیتانیوم هست.
ضد آفتاب معدنی یا فیزیکی
ضد آفتاب فیزیکی روی سطح پوست باقی می‌ماند و نور آفتاب را از روی پوست برمی‌گرداند. در حقیقت به‌صورت فیزیکی از رسیدن اشعه‌ی ماوراءبنفش به پوست جلوگیری می‌کند. این ضد آفتاب‌ها به دلیل خاصیت فیزیکی انعکاس نور، هم در مقابل UVA و هم UVB محافظت کافی ایجاد می‌کنند و در حقیقت وسیع الطیف هستند. همین‌که ضد افتاب روی پوست قرار گرفت محافظت شروع می‌شود و نیاز نیست برای شروع اثر منتظر بمانید.
این ضد آفتاب‌ها ته رنگ سفیدروی پوست ایجاد می‌کنند و حالت چرب و چسبنده دارند که خیلی موردپسند نیست. مشکل دیگری که این ضد آفتاب‌ها دارند پاک شدن آن‌هاست؛ یعنی با دست‌کشیدن، عرق کردن و شسته‌شدن از روی پوست پاک می‌شوند و قدرت محافظتی‌شان بشدت کاسته می‌شود. به همین دلیل نیاز دارند که مرتب تکرار شوند.
ذرات مؤثر این ضد آفتاب‌ها نباید وارد ریه شود برای همین استفاده از این ضد آفتاب‌ها به فرم اسپری یا پودری مناسب نیست. ضد آفتاب‌های معدنی یا شامل اکسید روی یا اکسید تیتانیوم یا ترکیبی از این دو هستند.
نکات مثبت و منفی
- نکات مثبت: وسیع الطیف هستند و محافظت کافی در مقابل UVA و UVB دارند، اثرشان بلافاصله شروع می‌شود و منافذ پوستی را مسدود نمی‌کند
- نکات منفی: ضخیم هستند، نیاز به تکرار دارند، ته رنگ سفیدروی پوست ایجاد می‌کنند و از مدل اسپری آن باید پرهیز کرد.
ضد آفتاب شیمیایی
ضد آفتاب‌های شیمیایی جذب پوست می‌شوند و در لایه‌های عمقی‌تر قرار می‌گیرند. اشعه‌ی ماوراءبنفش توسط این مواد جذب‌شده و به حرارت تبدیل می‌شود. اشعه باید از لایه‌ای از پوست عبور کند تا به این محافظ برسد به همین دلیل محافظت در مقابل UVA در این ضد افتاب‌ها کامل نیست. برای اینکه ماده‌ی مؤثره نقش محافظتی پیدا کند ۲۰ دقیقه زمان نیاز است تا فعال شود. در نور مستقیم این ضد افتاب‌ها به‌تدریج کم اثر می‌شوند و نیاز است که تکرار شوند.
این ضد آفتاب‌ها اشعه را به گرما تبدیل می‌کنند و برای افراد حساس، بخصوص مستعد روزاسه و لک پوستی می‌تواند مشکل‌ساز شود. احتمال دارد در افراد مستعد لک‌های پوستی بیشتر شود. منافذ پوستی را مسدود می‌کند و در افرادی که مستعد آکنه هستند می‌تواند باعث تشدید آکنه بشود.
مشکل ضد آفتاب‌های شیمیایی
مقداری از این ضد افتاب از پوست جذب خون می‌شوند. همه‌ی ضد آفتاب‌ها درجاتی جذب خون می‌شوند. جذب ضد آفتاب فیزیکی ناچیز است و ایمن هستند ولی ضد افتاب شیمیایی جذب خونی بیشتری دارند. حقیقتش این است که جذب خونی آن‌ها بیش از مقدار ایمن هست. اگرچه عارضه‌ا‌ی از جذب این مواد دیده نشده است. در مورد اکسی بنزن (oxybenzone) البته ممکن است سطح هورمون‌ها را تغییر بدهد یا اینکه باعث آلرژی شود. ماده‌ی دیگری به نام پارابن (paraben) به‌عنوان نگه‌دارنده در ضد افتاب‌ها و سایر محصولات آرایشی وجود دارد. این ماده هم مثل اکسی بنزن باعث تغییر در سطح هورمون استروژن می‌شود و می‌تواند باعث آلرژی شود. هردوی این مواد روی می‌توانند اثرات نامطلوب داشته باشند. بااین‌حال، سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) استفاده از این مواد را در ضد افتاب یا سایر محصولات آرایشی ممنوع نکرده است ولی جلوی ایمن و سالم بودن آن علامت سؤال گذاشته است.
نکات مثبت و منفی
◊ نکات مثبت: به مقدار حجم ضد افتاب کمتری برای پوشش نیاز است، ضخیم نیستند و چربی کمتری دارند. ته رنگ سفیدروی پوست ایجاد نمی‌کنند.
◊ نکات منفی: پوشش کافی ممکن است ایجاد نکند و اکثراً در ترکیب با ضد آفتاب فیزیکی استفاده می‌شوند. می‌تواند آکنه، روزاسه و لک‌های پوستی را تشدید کند. در نور مستقیم آفتاب بخصوص به تکرار نیازمند است. این ضد افتاب‌ها جذب خونی دارند و می‌بایست در نظر گرفته شود.
قدرت محافظت ضد افتاب
وقتی در مورد میزان محافظت یک ضد آفتاب می‌خواهید بررسی انجام بدید دو فاکتور را باید ببینید. یکی SPF و دیگری وسیع الطیف بودن است:
فاکتور محافظت در مقابل نور خورشید یا SPF
روی همه‌ی محصولات ضد آفتاب عددی به‌عنوان SPF نوشته‌شده است. این عدد فاکتور محافظت در مقابل UVB هست. فرض کنید شما در مدت ۱۰ دقیقه زیر آفتاب، دچار سوختگی می‌شوید. حالا ضد آفتابی که SPF معادل ۳۰ دارد را به پوست خود می‌زنید. در این حالت شما بعد از ۳۰۰ دقیقه یا ۵ ساعت زیر آفتاب دچار سوختگی خواهید شد. نکته‌ی دیگر اینکه SPF نشان می‌دهد چه مقدار از UVB بلوکه می‌شود. ضد آفتاب با فاکتور محافظتی ۱۵، حدود ۹۳ درصد اشعه را بلوکه می‌کند. این برای ضد آفتاب‌های با فاکتور محافظتی ۳۰ و ۱۰۰ به ترتیب ۹۷ و ۹۹ درصد هست. عدد‌های خیلی بالا به معنی بهتر بودن ضد آفتاب نیست. به نظر نمی‌رسد برای فاکتورهای بیشتر از ۳۰، تفاوت محافظت تأثیر بلندمدت بهتری داشته باشد.
وسیع الطیف
فاکتور محافظت یا SPF مربوط به محافظت در مقابل UVB هست. محافظت باید هم شامل طیف UVA و هم‌طیف UVB باشد. یک ضد آفتاب وسیع الطیف باید حداقل یک‌سوم محافظتی که در مقابل UVB دارد را برای UVA هم داشته باشد.
انتخاب ضد آفتاب
فاکتورهای مختلفی برای انتخاب ضد آفتاب باید در نظر گرفته بشود. مهم‌ترین فاکتورها برای انتخاب و استفاده از ضد آفتاب شامل‌اند بر:
◊ محافظت در مقابل اشعه‌ی نوع B یا فاکتور محافظت در برابر نور خورشید یا SPF
◊ محافظت در مقابل اشعه‌ی نوع A یا وسیع الطیف
◊ فیزیکی یا شیمیایی بودن ضد آفتاب
◊ ضدآب بودن
◊ رنگی یا بی‌رنگ بودن ضد آفتاب
◊ فرم ضد آفتاب (کرم، پماد، لوسیون، ژل و اسپری)
◊ میزان محافظت را نگاه کنید
یک ضد آفتاب خوب می‌بایست SPF حداقل ۳۰ داشته باشد و وسیع الطیف باشد. در صورت تعریق زیاد و یا استفاده برای شنا باید ضد آب هم باشد. در این موارد یا باید ضد آفتاب فیزیکی ضد آب را هر ۴۰ دقیقه تکرار کنید یا ضد آفتاب شیمیایی که به عمق پوست می‌رود را انتخاب کنید.
◊ به ترکیب توجه کنید
سالم‌ترین ضد آفتاب‌ها انواع فیزیکی هستند که دارای اکسید تیتانیوم و زینک اکساید هستند. اگر ضد آفتاب شیمیایی انتخاب می‌کنید تا حد امکان فاقد اکسی بنزن باشد. سعی کنید ضد آفتابی انتخاب کنید که فاقد پارابن باشد.
اگر برای ساعت‌های طولانی در معرض مستقیم نور خورشید هستید ضد افتاب فیزیکی انتخاب مناسبی است. درصورتی‌که مبتلابه آکنه، روزاسه و یا دارای پوست حساس هستید هم انتخاب مناسب ضد آفتاب فیزیکی است.
◊ به فرم آن دقت کنید
کرم ضد آفتاب برای پوست خشک مناسب هست. درصورتی‌که پوست معمولی دارید از فرم لوسیون استفاده کنید. تا حد امکان از فرم اسپری استفاده نکنید.
◊ نحوه مصرف و تکرار آن را در نظر بگیرید
تمام محصولات نیاز به تکرار دوساعته دارند. انواع شیمیایی نیاز است که ۲۰ دقیقه قبل از ورد به فضای باز استفاده شوند.
توصیه‌های دکتر سید هوتن علوی – فوق تخصص جراحی پلاستیک
◊◊ قطعاً ضد آفتاب‌های فیزیکی سالم‌ترین هستند.
◊◊ سعی کنید محصولی را انتخاب کنید که اکسی بنزن و پارابن نداشته باشد.
◊◊ استفاده از اسپری شاید راحت‌ترین فرم باشد ولی قطعاً سالم‌ترین راه نیست.
◊◊ خیلی روی SPF فوکوس نکنید، همین‌که بالای ۳۰ باشد کافی است. مطمئن باشید استفاده صحیح و تکرار به‌موقع محصول با SPF پایین، مؤثرتر از یک محصول با SPF بالا ولی با روش نامناسب است.
◊◊ محصولات رنگی احتمالاً می‌توانند اثرات مفید در بهبود یا جلوگیری از لک‌های پوستی داشته باشد. ترکیبات رنگی معمولاً ایمن هستند ولی می‌توانند باعث حساسیت بشوند.
◊◊ قبل استفاده، محصول را روی مچ دست خود امتحان کنید.
◊◊ اگر حوصله دارید مقاله‌ی مفصل‌تری هم تهیه شده که می‌توانید مطالعه کنید
ضد آفتاب مؤثر
◊ فاکتور محافظتی بیشتر از ۳۰ داشته باشد.
◊ وسیع الطیف باشد.
◊ برای ورزش و شنا یا فعالیت بدنی با تعریق ضدآب باشد.
◊ برای پوست‌های حساس و مستعد آکنه غیر روغنی و غیر حساسیت‌زا باشد.
◊ ۲۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن استفاده کنید و هر دو ساعت تکرار کنید.
