برای جوانسازی (Rejuvenation) صورت، سه مسئله‌ی مهم باید هم‌زمان بررسی و برای آن اقدام مناسب انجام شود:
◊ بهبود کیفیت پوست: یعنی چطور آثار آسیب نور خورشید و پیری را از روی سطح پوست حذف کنیم.
◊ اصلاح افتادگی صورت: یعنی چطور بافت‌های افتاده‌ی صورت را به‌جایی که در سنین جوان‌تر قرار داشته‌اند برگردانیم.
◊ اصلاح حجم صورت: یعنی چطور باکم کردن یا زیاد کردن حجم به‌صورت، ظاهری جوان‌تر بدهیم.
بهبود کیفیت پوست
پیری پوست یک سری علل فردی یا ذاتی دارد. ژنتیک در این عوامل بسیار مهم هستند. بروز تغییرات در این موارد غیرقابل‌اجتناب هستند. باگذشت زمان خطوط ظریفی روی پوست ظاهر می‌شود و پوست نازک‌تر و خشک تر می‌شود.
یکسری عوامل هم از محیط بیرون‌روی پوست تأثیر می‌گذارند. نور آفتاب، آلودگی هوا، مصرف سیگار، تغییر وزن زیاد و تغذیه‌ی نامناسب عمده‌ی این عوامل هستند. این عوامل باعث خطوط عمیق‌تر، از دست رفتن خاصیت کشسانی پوست و سطح زبرتر پوست می‌شوند. شاید توجه کرده باشید که چرا یک فرد روستایی به نسبت یک فرد شهری، بااینکه به لحاظ جسمی سالم‌تر است ولی چهره‌ی سالخورده‌تری دارد. علت اصلی قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.
عوامل آسیب پوست
نور خورشید، مصرف سیگار و گذران عمر عوامل مهم تغییر پوست هستند. چین‌وچروک‌های ظریف، کک‌ومک، تغییر رنگ پوست و زبر شدن پوست خصایص سطحی شایع پیری پوست هستند.
بهترین مرجع برای بهبود ظاهر پوست متخصص پوست و مو هست. هر پوستی با توجه به رنگ، کیفیت و غدد چربی برای بهبود ظاهرش مداخله‌ی متفاوتی نیاز دارد. دو ابزار اصلی برای رفع علائم پیری از سطح پوست آب‌رسانی و لایه‌برداری است. جالب است بدانید از قدیم متوجه شده بودند لایه‌برداری پوست می‌تواند باعث ظاهر جوان‌تر پوست بشود. برای این منظور از سفیداب استفاده می‌کردند. لایه‌برداری (Peeling) را می‌توان با لیزر، مواد شیمیایی یا پماد‌های خاص انجام داد. به عبارتی جوان‌تر کردن کیفیت ظاهری پوست یک اقدام جراحی نیست.
جراحی پلاستیک و بهبود کیفیت پوست
در جراحی پلاستیک وقتی برای جوانسازی صورت تصمیم‌گیری می‌شود حتماً به کیفیت پوست توجه می‌شود. جراحی برای جوان‌تر کردن صورت می‌تواند شامل جراحی زیبایی پلک‌ها، لیفت پیشانی، لیفت گونه و یا لیفت صورت باشد. برنامه‌ای که معمولاً توسط یک جراح پلاستیک برای بهبود کیفیت پوست در نظر گرفته می‌شود، لایه‌برداری با لیزر هست. لیزر اطراف چشم، دهان و یا کل صورت تقریباً جز ثابت برنامه‌ی جوانسازی صورت است. این لیزر را می‌توان حین عمل و یا چند ماه بعد عمل انجام داد.
در کلینیک‌های کشور ما معمولاً امکان لیزر حین عمل وجود ندارد. شخصاً برای لایه‌برداری لیزر دی‌اکسید کربن توسط متخصص پوست را پیشنهاد می‌دهم. در بعضی موارد اگر مراجعه‌کننده برای لیفت صورت لیزر بعد عمل را نپذیرد، لیفت صورت را انجام نمی‌دهم.
افتادگی صورت
مهم است که بدانید افتادگی صورت فقط منحصر به پوست نیست. تمام لایه‌های صورت افتادگی پیدا می‌کنند. مراجعه‌کنندگان شاید عمیق شدن چین خنده را به‌راحتی تشخیص دهند ولی متوجه افتادگی چربی ناحیه‌ی گونه نباشد. افتادگی بافت‌های صورت به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. بعضی قابل‌پیشگیری هستند. عده‌ی دیگری با روند افزایش سن رخ می‌دهند و غیرقابل‌اجتناب هستند.
علل افتادگی پوست
◊ روند پیری، نور آفتاب و سیگار: این عوامل با آسیب زدن به ساختمان کلاژن پوست باعث افتادگی می‌شوند
◊ جاذبه‌ی زمین
◊ کاهش یا افزایش وزن زیاد
◊ وراثت
افتادگی صورت را در پیشانی، صورت و گردن بررسی می‌کنیم.
افزایش سن و افتادگی پوست
افزایش سن حداقل از طریق دو عامل باعث افتادگی پوست می‌شوند:
۱- آسیب کلاژن: زیر ناحیه‌ی قابل‌رؤیت پوست لایه‌ای وجود دارد که به ان دِرْم (dermis) می‌گویند. دو نوع پروتئین در این لایه به‌صورت رشته وجود دارد. کلاژن و الاستین نام رشته‌های اصلی این لایه هستند. مقدار رشته‌های سالم این لایه نقش اصلی در خاصیت کشسانی و ظاهر شاداب پوست دارند. با افزایش سن و عواملی که از بیرون‌روی این رشتهها اثر می‌گذارد مقدار و کیفیت این رشتهها تغییر می‌کند. کم شدن مقدار این رشتهها و خراب شدن ساختمان آن‌ها باعث ظاهر پیر پوست و افتادگی می‌شود.
۲- کاهش حجم صورت: در صورت، لایه‌های مختلفی از چربی وجود دارد. این چربی‌ها با افزایش سن تحلیل می‌روند. علاوه براین در مقدار کمی از استخوان‌های صورت جذب می‌شود. این روند باعث کوتاه شدن ارتفاع استخوان می‌شود. کم شدن حجم چربی و استخوان به‌خودی‌خود می‌تواند باعث افتادگی در صورت بشود.
چین‌های ناشی از افتادگی
افتادگی پوست صورت باعث ظاهر شدن چین‌های متوسط تا عمیق می‌شود. یکسری از چین‌ها اسم مشخصی دارند. مهم است که این چین‌ها را از چین‌وچروک‌های سطحی پوست تشخیص بدهیم. چین‌وچروک‌های سطحی پوست با بهبود کیفیت پوست برطرف می‌شوند ولی چین‌وچروک‌های عمقی معمولاً به اقدامات تهاجمی نیاز دارند.
آبشخور اشک یا خط اشک (Tear Trough)، ممکن است در ادامه‌ی این خط یک چین عمقی نیم‌دایره‌ای هم به وجود بیاید. آنچه به فستون (festoon) می‌شناسیم معمولاً به دلیل افتادگی صورت نیست.
◊ خط خنده: افتادگی چربی گونه و افتادگی میان صورت باعث عمیق شدن خط خنده می‌شود. قطعاً نوع حرکات صورت روی عمق این خط تأثیر خواهد داشت.
◊ جوئل (Jowl)
◊ خط ماریونت (Marionette Line) یا خط غم، اندوه یا حزن
اصلاح افتادگی
افتادگی شاید یکی از کلیدی‌ترین نشانه‌های پیر شدن صورت باشد. به همین دلیل است که اگر به داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های آرایشی سری بزنید با انبوهی از پماد‌های موضعی برای پیشگیری یا درمان افتادگی روبرو می‌شوید. حتی دستگاه‌هایی باهدف اثر بر رشته‌های کلاژنی طراحی‌شده‌اند تا بتوان از میزان افتادگی کم کرد.
زمانی که افتادگی خفیف تا متوسط باشد، ماساژ، پماد، نخ‌های لیفت و دستگاه‌های مختلف راه‌کار اصلی هستند. زمانی که افتادگی متوسط به بالا باشد راه‌کار اصلی لیفت جراحی است.
اثر دستگاه‌ها و لیفت با نخ
چقدر لیفت با دستگاه یا نخ اثر دارد؟ جواب این سؤال را نمی‌دانم. یک توصیه دارم که به‌صورت شخصی آن را بکار می‌برم. روشی را انتخاب می‌کنم از اثرمندی ان در طی حداقل ۵ سال در دنیای واقعی مشخص‌شده باشد. حیات شرکت‌ها به ساخت دستگاه‌ها یا ترکیبات جدید و بروز کردن روش‌های قدیمی بستگی دارد. این واقعیت را باید پذیرفت. چند سال پیش برای حذف چربی‌های اضافی دستگاه‌های گران‌قیمت لیزر همه‌جا خودنمایی می‌کردند. ولی امروز هیچ‌کدام از این دستگاه‌ها نه تبلیغ می‌شوند و نه در کلینیک‌ها دیده می‌شوند. ار اف، اندولیفت یا هایفو مدت زیادی نیست که از کلینیک‌ها سر درآورده‌اند. چندین برند نخِ لیفت، حداقل در دوره‌ی کاری من از دور خارج‌شده است.
این روش‌ها روی افتادگی صورت متوسط به بالا کارایی ندارد. این چیزی است که به‌صورت قطع مشخص است.
اثر پرکننده‌ها و مزوتراپی
یکی از دلایل افتادگی صورت از دست رفتن حجم صورت است؛ بنابراین جبران حجم ازدست‌رفته با ژل یا چربی و حتی پروتز می‌تواند تا حدودی افتادگی را اصلاح کند. مواد مختلفی با ادعای اصلاح افتادگی مجوز تزریق گرفته‌اند. پروفایلو و انواع مواد مزوتراپی با کلیدواژه‌ی جوانسازی و کلاژن سازی تبلیغ می‌شوند. این روش‌ها چقدر اثر دارند را نمی‌دانم ولی واضح است اگر هم اثری داشته باشند محدود به افتادگی‌های خفیف است.
اصلاح حجم صورت
با افزایش سن تغییرات زیادی در حجم بافت‌های صورت رخ می‌دهد. چربی بخش‌هایی از صورت تحلیل می‌رود و در نواحی دیگری چربی افزایش پیدا می‌کند. روند طبیعی پیری، کاهش وزن، نور خورشید، مصرف سیگار، تغییرات هورمونی بدن و بعضی داروها بر تحلیل بافت چربی تأثیر می‌گذارند. گردن و خط فک نواحی هستند که با افزایش وزن محل شایعی برای تجمع چربی هستند.
بافت استخوانی حتی با گذر زمان تحلیل می‌رود. بخصوص اگر دندان‌ها از دست برود سرعت و شدت تحلیل بافت استخوانی تشدید می‌شود.
کاهش حجم صورت می‌تواند به دلیل تحلیل چربی‌ها اتفاق بیافتد. کاسته شدن از حجم چربی باعث افتادگی صورت می‌شود. افتادگی به دلیل کاهش حجم را باید از افتادگی خود بافت چربی افتراق داد. چون افتادگی به دلیل کاهش حجم را با افزایش حجم اصلاح می‌کنیم. ولی اگر خود بافت چربی دچار افتادگی باشد تقویت این بافت می‌تواند افتادگی را تشدید کند.
روش‌های اصلاح حجم
روش اصلی افزایش حجم در صورت تزریق فیلر هست. فیلرهای اصلی ژل و چربی هستند. یکی از روش‌های دیگری که برای تقویت حجم استفاده می‌شود پروتز است. برای کم کردن حجم چربی می‌شود از لیپوساکشن محافظه‌کارانه و یا حذف چربی باکال استفاده کرد.
تزریق ژل
انواع مختلف ژل وجود دارد. یکسری از ژل‌ها دائمی هستند. این ژل‌ها را فقط در لایه‌های عمقی صورت می‌شود تزریق کرد. بخش عمده‌ی ژل‌ها از جنس هیالورونیک اسید هستند. این ماده در پوست به مقدار زیادی وجود دارد. این ژل‌ها موقت هستند و بعد از مدتی جذب می‌شوند. پیشنهادی که می‌کنم استفاده از ژل‌های موقت است. ژل معتبری را انتخاب کنید که بیش از دوازده ماه باقی نمانند.
گروه‌های اصلی ژل‌ها شامل هیالورونیک اسید، کلسیمی، کلاژنی، PMMA، پلی‌کاپرولاکتون و لاکتیک اسیدی هستند. ژل‌های کلسیمی و PMMA دائمی هستند و باید عمقی تزریق شوند. ژل‌های لاکتیک اسیدی و پلی‌کاپرولاکتون طولانی مدت باقی می‌مانند.
پرکاربردترین آن‌ها، ژل‌های هیالورونیک اسید معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه باقی می‌مانند و امکان تزریق سطحی و عمقی رادارند. یا تغییر در ساختمان این پایداری این ژل‌ها تغییر داده می‌شود و برند‌های بسیار متنوعی توسط شرکت‌ها عرضه‌شده است.
تزریق چربی
تزریق چربی در حقیقت پیوند سلول‌های چربی از یک ناحیه به ناحیه‌ی دیگری از بدن است. این چربی از خود فرد تهیه می‌کنند. چربی بعد از آماده‌سازی برای جوانسازی و افزایش حجم قابل تزریق هست. ماندگاری چربی برای افزایش حجم، بسته به شرایط تفاوت می‌کند. برای اثر دائمی افزایش حجم با تزریق چربی، سه نوبت تزریق به فواصل ۳ تا ۶ ماه نیاز است.
تزریق نانوفت
در این مورد چربی برداشت‌شده از خود فرد به قطعات کوچک صاف می‌شود. تزریق نانوفت برای افزایش حجم مناسب نیست. هدف از این نوع چربی جوانسازی و از بین بردن خطوط ظریف پوستی است.
تزریق چربی یک پیوند سلول‌های چربی خود فرد به ناحیه‌ی جدید است. با استفاده از سانتریفوژ و فیلتر‌های خاص چربی اولیه به دست آمده را می‌توان به ذرات کوچک‌تری جدا کرد. نانوفت خاصیت حجم‌دهی کمی دارد و عمده‌ی ویژگی آن جوانسازی است. هرچه ذرات بزرگ‌تر باشد خاصیت حجم دهی بیشتر می‌شود.
پروتز صورت
پروتز با اشکال مختلف برای صورت طراحی‌شده است. جنس این پروتز‌ها از پلیمرهای سیلیکونی و مدپور است. پروتز‌هایی که با لیفت صورت بیشتر استفاده می‌شود پروتز چانه، گونه و زاویه فک است. در مقایسه با چربی خطر عفونت در استفاده از پروتز وجود دارد.
پروتز‌هایی که برای صورت استفاده می‌شود شامل پروتز گونه، چانه، زاویه فک و پروتز‌های تقویت‌کننده‌ی اطراف و زیر بینی است. پروتز‌هایی که برای خود بینی ساخته می‌شدند به دلیل خطر عفونت خیلی کمتر استفاده می‌شوند.
چربی باکال
چربی ناحیه باکال یکی از چربی‌های طبیعی صورت است. این چربی در سال اول زندگی حجم زیادی دارد و به مکیدن شیر کمک می‌کند. به دلیل حجم زیاد این چربی است که لُپ خردسالان برجسته است. در بیشتر افراد حجم این چربی به‌تدریج کاهش پیدا می‌کند. در بعضی افراد این چربی همچنان حجم خود را تا بزرگ‌سالی حفظ می‌کند. برای کاستن از حالت پری لُپ و برجسته دیده شدن گونه، از حذف این چربی می‌توان استفاده کرد. گاهی حین لیفت جراحی صورت می‌توان از پیوند این چربی به ناحیه‌ی گونه استفاده کرد.
چربی ناحیه باکال در ناحیه‌ی باکال (لُپ) قرارگرفته است و به این ناحیه می‌تواند حالت پُری بدهد. می‌توان حجم این چربی را با برش داخل دهانی کم کرد. نتیجه‌ی کاسته شدن از حجم این چربی برجسته دیده شدن گونه و خارج شدن صورت از حالت گرد است.
ساکشن صورت
در شرایط طبیعی با افزایش وزن تجمع چربی زیرخط فک تحتانی به‌وفور دیده می‌شود. این تجمع چربی باعث محو شدن خط فک و ایجاد غبغب می‌شود. گاهی به دنبال تزریق بیش‌ازحد چربی در گونه، ظاهر غیرطبیعی به دلیل انباشت شدن چربی در گونه دیده می‌شود. در این موارد استفاده از ساکشن ظریف می‌تواند حجم اضافی را اصلاح کند.
لیپوساکشن غبغب با بی‌حسی موضعی قابل انجام است. این روش ایمن است و درصورتی‌که با تقویت چانه انجام شود نتیجه‌ی بسیار خوبی دارد. بعد از لیپوی غبغب باید گن غبغب برای دو هفته استفاده شود. لیپوی خط فک تحتانی هم روش نسبتاً ایمنی است و هم‌زمان با لیپوی غبغب قابل انجام است. لیپوی صورت به دلیل نزدیکی به اعصاب صورت روش بی‌خطری نیست. درصورتی‌که حجم چربی زیاد باشد لیپوی صورت بااحتیاط قابل انجام است.
مزوتراپی حل‌کننده‌ی چربی
مواد حل‌کننده‌ی چربی به‌صورت محلول وجود دارد که با تزریق در چربی می‌تواند حجم ان را کم کند. به تزریق این مواد مزوتراپی می‌گویند. درصورتی‌که میزان چربی خفیف باشد استفاده از مزوتراپی روش ایمن‌تری است. ولی باید در نظر داشته باشید استفاده از مزوتراپی اثر محدودی دارد.
مزوتراپی تزریق مواد دارویی در پوست یا چربی زیرپوستی است. بعضی مواد دارویی توانایی حل کردن چربی‌ها رادارند. مزوتراپی حل‌کننده‌ی چربی برای تجمع خفیف چربی می‌تواند سودمند باشد.
توصیه‌های دکتر سید هوتن علوی – فوق تخصص جراحی پلاستیک
◊◊ بیشتر اثر فیس لیفت در بخش‌های پایینی صورت هست. باید بدانید نتیجه‌ی نهایی فیس لیفت را نمی‌توانید با کشیدن دستی گونه‌ها تصور کنید.
◊◊ برای اینکه نتیجه‌ی نهایی بعد لیفت صورت را بفهمید درحالی‌که به پشت دراز کشیده‌اید در آینه به‌صورت و گردن خود نگاه کنید.
◊◊ برای جوانسازی برند ارزان انتخاب نکنید. هیچ ارزانی بدون دلیل نیست.
◊◊ به مرکزی که برای جوانسازی مراجعه می‌کنید حساس باشید. کلینیک‌های زیبایی بدون مجوز به‌وفور رشد کرده‌اند.
◊◊ هیچ بحثی نیست که مدرک آموزشی دلیل بر تبحر فرد نیست. ولی مراجعه به فردی که آموزش رسمی ندیده است از عقل به دور است. به‌کرات انجام جوانسازی توسط تکنسین و آرایشگر مشاهده می‌شود.
◊◊ از سایت نظام پزشکی از نوع آموزش رسمی فردی که به او مراجعه کردید مطمئن شوید.
