در این نوشته نکات کلیدی انواع ضد آفتاب گفته‌شده است. انتظار است در پایان انتظار است بدانید برای انتخاب و استفاده از ضد آفتاب چه معیارهایی مهم است.
تعریف اصطلاحات
اشعهی ماوراءبنفش را به اشعهی UV یا اشعهی فرابنفش می‌شناسند. این اشعه جزئی از طیف امواج نوری است که در نور خورشید وجود دارد و می‌تواند باعث آفتاب‌سوختگی، پیری پوست، برنزه شدن و سرطان پوست بشود.
التهاب و قرمزی پوست به دلیل نور آفتاب می‌تواند به دلیل بیماری پوست یا مصرف دارو باشد. به این واکنش التهابی حساسیت به نور آفتاب (photosensitivity) گفته می‌شود.
التهاب و قرمزی پوست به دلیل نور آفتاب می‌تواند به دلیل خاصیت ذاتی پوست در واکنش به اشعهی ماوراءبنفش باشد. به این التهاب آفتاب‌سوختگی (sunburn) گفته می‌شود.
واکنش پوست به نور آفتاب از فردبه‌فردی متفاوت است. دکتر فیتزپاتریک بامطالعه روی رنگ مو، چشم و پوست، استعداد به آفتاب‌سوختگی، برنزه شدن و سرطان پوست را تعیین کرده است. معیار فیتزپاتریک (Fitzpatric Skin Type) تیپ پوستی فرد و این استعداد‌ها را مشخص می‌کند.
خلاصه
به دلیل ایجاد آفتاب‌سوختگی، پیری پوست و حتی سرطان‌های پوستی نیاز است در مقابل نور آفتاب از پوست محافظت بشود. درواقع از هر نوع نوری که اشعهی ماوراءبنفش دارد باید محافظت انجام بشود. این شامل نور لامپ مهتابی و هالوژن هم می‌شود. تیپ‌های پوستی روشن که سخت برنزه می‌شوند یا راحت آفتاب‌سوخته می‌شوند نیاز بیشتری برای محافظت از نور آفتاب دارند. شاید به نظر برسد تیپ‌های پوستی تیره‌تر نیازی به محافظت از نور خورشید ندارند. ولی رنگ پوست‌های تیره، به‌صورت ذاتی گرچه در مقابل اشعه مقاومت بیشتری دارند ولی این مقاومت کافی نیست. یکی از مهم‌ترین راه‌های محافظت در مقابل نور آفتاب محصولات ضدآفتاب هستند:
ضد آفتاب مؤثر
◊ فاکتور محافظتی بیشتر از ۳۰ داشته باشد.
◊ وسیع الطیف باشد.
◊ برای ورزش و شنا یا فعالیت بدنی با تعریق ضدآب باشد.
◊ برای پوست‌های حساس و مستعد آکنه غیر روغنی و غیر حساسیت‌زا باشد.
◊ ۲۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن استفاده کنید و هر دو ساعت تکرار کنید.
چرا باید ضد آفتاب استفاده کنیم؟
بخشی از نور خورشید که قابل‌دیدن نیست اشعهی ماوراءبنفش هست. این اشعه گرچه برای ساختن ویتامین D در بدن استفاده می‌شود ولی مقدار بیشتر از حد آن باعث آسیب پوستی می‌شود. محافظت از نور آفتاب برای جلوگیری از این آسیب‌ها ضروری است.
این اشعه دو نوع مهم در خود دارد:
اشعهی نوع A: عمق نفوذ بیشتر این اشعه باعث آسیب به رشته‌های زیرپوست (دِرْم) و پیری پوست می‌شود.
اشعهی نوع B: انرژی بیشتری دارد. باعث آفتاب‌سوختگی می‌شود. هردوی این اشعه می‌توانند با آسیب پوستی در بلندمدت زمینه‌ساز سرطان پوست شوند. اشعهی نوع B انرژی بیشتری دارد و سهم بیشتری در این مورد دارد.
لک‌های پوستی یا کک‌ومک (فرکل) یکی از مشکلات شایعی است که این اشعه در پوست ایجاد می‌کند. تیپ‌های پوستی روشن که لک‌های پوستی به‌راحتی در آن‌ها دیده می‌شود با این مشکل بخصوص در تابستان آشنا هستند. حتماً استفاده از چتر حین قدم زدن در قشر مرفه اروپایی را در فیلم‌ها دیده‌اید. این موضوع یک روش محافظت از نور آفتاب در دوره‌ای بوده است که استفاده از ضد آفتاب چندان شناخته‌شده نبود.
مشخصات ضد آفتاب
بخشی از نور خورشید که قابل‌دیدن نیست اشعهی ماوراءبنفش هست. این اشعه گرچه برای ساختن ویتامین D در بدن استفاده می‌شود ولی مقدار بیشتر از حد آن باعث آسیب پوستی می‌شود. محافظت از نور آفتاب برای جلوگیری از این آسیب‌ها ضروری است.
- برای انتخاب یک ضدآفتاب مناسب باید اطلاعات زیر را در مورد آن بدانیم:
- محافظت در مقابل اشعهی نوع B یا فاکتور محافظت در برابر نور خورشید یا SPF
- محافظت در مقابل اشعهی نوع A یا وسیع الطیف
- فیزیکی یا شیمیایی بودن ضدآفتاب
- ضدآب بودن
- رنگی یا بی‌رنگ بودن ضدآفتاب
- فرم ضدآفتاب (کرم، پماد، لوسیون، ژل، فلوئید و اسپری)
فاکتور محافظت در برابر نور خورشید (SPF)
به‌صورت معمول SPF پیشنهادی چقدر هست؟ ۳۰
روی همه‌ی محصولات ضد آفتاب عددی به‌عنوان SPF نوشته‌شده است. این عدد فاکتور محافظت در مقابل اشعهی ماوراءبنفش نوع B هست.
معنای عدد نوشته چیست؟
فرض کنید شما به‌صورت معمول در مدت ۱۰ دقیقه زیر آفتاب دچار سوختگی می‌شوید. حالا ضدآفتابی با SPF ۲۰ را به پوست خود می‌زنید. در این حالت شما بعد از ۲۰۰ دقیقه زیر آفتاب دچار سوختگی خواهید شد؛ یعنی این ضدآفتاب زمان را ۲۰ برابر می‌کند. بااین‌حال باید بدانید که در اکثر مواقع به دلایلی مثل پاک شدن یا عرق کردن اثر ضدآفتاب زودتر خنثی می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود هر ۲ ساعت ضدآفتاب را تکرار کنید.
مطلب دیگر مربوط به میزان بلوکه‌شدن اشعهی ماوراءبنفش نوع B هست. ضد آفتاب با فاکتور محافظتی ۱۵، حدود ۹۳ درصد اشعه را بلوکه می‌کند. این برای ضد آفتاب‌های با فاکتور محافظتی ۳۰ و ۱۰۰ به ترتیب ۹۷ و ۹۹ درصد هست. عدد‌های خیلی بالا به معنی بهتر بودن ضدآفتاب نیست. به نظر نمی‌رسد برای فاکتور‌های بیشتر از ۳۰، تفاوت محافظت تأثیر بلندمدت بهتری داشته باشد.
وسیع الطیف (Broad Spectrum)
آیا به‌صورت معمول توصیه می‌شود ضد آفتاب وسیع الطیف باشد؟ قطعاً بله
فاکتور محافظت یا SPF مربوط به اشعهی نوع B هست. ولی محافظت باید هم علیه اشعهی A و هم اشعهی B باشد. یک ضدآفتاب خوب باید حداقل یک‌سوم محافظتی که در مقابل اشعهی نوع B دارد را برای نوع A هم داشته باشد. زمانی که این شرط محافظتی برقرار باشد روی ضدآفتاب عبارت وسیع الطیف نوشته می‌شود.
مقایسه فیزیکی و شیمیایی
ضدآفتاب فیزیکی بهتر است یا شیمیایی؟ نمی‌دانم. اگر از ته رنگ سفید ناراحت نمی‌شوید فیزیکی انتخاب کنید.
فیزیکی یا شیمیایی بودن ضد آفتاب
وقتی محافظت ضدآفتاب طوری باشد که نور را از روی پوست مثل آینه منعکس کند به آن ضدآفتاب فیزیکی می‌گویند. اگر ضدآفتاب جذب پوست بشود و نور را جذب و بی‌اثر کند به آن ضدآفتاب شیمیایی گفته می‌شود.
سالم‌ترین ضدآفتاب‌ها، فیزیکی و ماده‌ی اصلی آن‌ها زینک اکساید و دی اکسید تیتانیوم هست.
ضدآفتاب‌های فیزیکی یک حالت سفیدرنگ روی پوست ایجاد می‌کنند که خیلی موردپسند نیست. نسبت به انواع شیمیایی ضخیم‌تر هستند و برای پوست‌های چرب و مستعد آکنه خیلی مناسب نیستند. به نسبت ضدآفتاب‌های شیمیایی حساسیت کمتری ایجاد می‌کنند.
ضدآفتاب‌های شیمیایی جذب پوست می‌شوند و حالت سفید براق ایجاد نمی‌کنند و استفاده از آن‌ها موردپسندتر هست. ولی محتویات این ضدآفتاب‌ها نسبت به ضدآفتاب‌های فیزیکی حساسیت بیشتری ایجاد می‌کند و به مقدار کم جذب خون می‌شود. برای افرادی که زیاد عرق می‌کنند و یا فعالیت در آب‌دارند مثل شنا، ضدآفتاب‌های شیمیایی بهتر هستند.
مقایسه فیزیکی و شیمیایی
فیزیکی: سالم‌تر و تحریک پوستی کمتر، ایجاد حالت سفیدی روی پوست و نامناسب برای پوست چرب و مستعد آکنه
شیمیایی: سلامت کمتر و تحریک پوستی بیشتر، سفیدی و درخشندگی ایجاد نمی‌کند و به آب و تعریق مقاوم‌تر هست.
ضدآب
آیا به‌صورت معمول ضد آفتاب ضدآب توصیه می‌شود؟ بله
ضد آفتاب ضدآب یعنی در استخر یا شرایطی که تعریق زیاد دارید تا ۴۰ دقیقه محافظت مؤثر دارد. وقتی تعریق شدید می‌کنید یا مثلاً در دریا شنا می‌کنید آب باعث شسته‌شدن ضدآفتاب می‌شود و زمان محافظت را بشدت کاهش می‌دهد. برای این شرایط محصولات ضدآب تهیه‌شده است.
رنگی یا غیر رنگی بودن ضد آفتاب
آیا ضدآفتاب‌های رنگی را توصیه می‌کنید؟ بله
یک سری از محصولات ضدآفتاب رنگی (tinted sunscreen) هستند. معمولاً رنگ‌های طیف بژ دارند که نیاز به کرم پودر را رفع کنند و یا لک‌های پوستی بپوشانند. رنگ‌های استفاده‌شده در این محصولات انواع اکسیدهای آهن، تیتانیوم رنگی و روی هستند. معمولاً در ترکیب این ضدآفتاب‌ها مرطوب‌کننده هم وجود دارد.
بیشترین تأثیر منفی نور خورشید مربوط به اشعهی ماوراءبنفش هست که دیده نمی‌شود ولی نور قابل‌دیدن هم اثر خود را دارد. وقتی محصول ضد آفتاب روی پوست ایجاد رنگ نمی‌کند یعنی محافظتی در مقابل نورهای مرئی ایجاد نمی‌کند. ضدآفتاب‌های رنگی احتمالاً می‌توانند اثرات مفید در بهبود یا جلوگیری از لک‌های پوستی داشته باشد (مثل ملاسما و PIH). اکسید آهن به‌طور خاصی در جلوگیری از نور آبی مؤثر است. واکنش‌های حساسیتی به اکسیدهای آهن وجود دارد ولی اکثر پوست‌ها این مواد را به‌خوبی تحمل می‌کنند.
فرم ضد آفتاب
اسپری (Spray):
استفاده از آن‌ها راحت است بخصوص برای مناطقی که خیلی در دسترس نیستند. دو مشکل‌دارند یکی اینکه در اکثر موارد کمتر از حد موردنیاز استفاده می‌شوند. دوم نگرانی از استنشاق مواد اسپری شده وجود دارد. گرچه هنوز اخطاری در این مورد توسط سازمان غذا و دارو اعلام‌نشده است. اسپری‌ها پایه‌ی الکلی دارند و قابل اشتعال هستند.
لوسیون (Lotion):
انواع مختلفی دارند بعضی از لوسیون‌ها مقدار روغن بیشتر و بعضی دیگر میزان آب و یا الکل بیشتر دارند. در حقیقت لوسیون ترکیبی از آب با قطرات چرب هستند که در آن معلق شده است. در مقایسه با کرم مقدار روغن در لوسیون کمتر است. به همین دلیل کمتر حالت چسبناک دارند و راحت‌تر جذب پوست می‌شوند. لوسیون‌ها حالت مایع دارند.
لوسیون‌ها برای پوست نرمال یا کمی خشک مناسب هستند. به این دلیل که لایه‌ی چرب کمی روی پوست به‌جا می‌گذارند برای استفاده در روز بخصوص روزهای داغ تابستان مناسب هستند.
کرم (Cream):
مقدار روغن در کرم‌ها بیشتر است. فرض کنید که کرم‌ها ترکیب ۵۰-۵۰ از آب و روغن هستند. حاوی ماده نگهدارنده هستند. کرم‌ها در مقایسه با لوسیون چسبناک‌تر و ضخیم‌تر هستند. حالت نیمه جامد دارند. به خاطر روغن بالا پوست را هیدراته نگه می‌دارند.
کرم‌ها برای پوست‌های خشک و پوسته‌پوسته مناسب هستند تا بتواند آب داخل پوست را به‌خوبی حفظ کند. به همین دلیل برای استفاده در روزهای سرد پاییزی مناسب هستند. شاید بهتر باشد از کرم‌های خیلی چرب روی دست‌وپا و نه صورت استفاده کنید. اگر خشکی پوست صورت خیلی زیاد باشد کرم‌ها برای صورت می‌تواند مفید باشد.
استفاده از ضد آفتاب
زمان مصرف
نیم ساعت قبل از بیرون رفتن ضدآفتاب را استفاده کنید و هر دو ساعت هم تکرار کنید. ضدآفتاب‌های شیمیایی نیاز هست که جذب پوست بشوند تا اثر محافظت‌کننده داشته باشند. ضدآفتاب‌های فیزیکی ولی همان زمانی که استفاده شدند اثر خود را شروع می‌کنند.
ضدآفتاب را هر دو ساعت تکرار کنید. ضدآفتاب‌های فیزیکی روی پوست قرار گرفتند و به این‌طرف و آن‌طرف مالیده می‌شود و از روی پوست پاک می‌شود. ضدآفتاب‌های شیمیایی در محیط خیس و پاک شدن از روی پوست بهتر دوام می‌آورند ولی در مقابل نور خورشید به‌تدریج بی‌اثر می‌شوند. فک کنید که نور خورشید ضدآفتاب شیمیایی نفوذ کرده به داخل پوست را به‌تدریج تمام می‌کند.
زمان تکرار در محیط خیس
ضد آفتاب‌ها وقتی در معرض محیط خیس یا مرطوب هستند زودتر خاصیت خود را از دست می‌دهند. برای اثر مناسب در این شرایط ترکیبات ضدآب نیاز هست و باید هر ۴۰ دقیقه تکرار شوند. وقتی آب روی محصول ضد آب ریخته می‌شود از روی پوست سر می‌خورد و بدون آنکه احساس رطوبت کنید فقط قطرات آن روی پوست باقی می‌ماند.
مقدار مصرف
یک فرد متوسط به حدود ۱ اونس یا ۲۸ گرم کرم ضدآفتاب برای پوشاندن بدن نیاز دارد. تمام نواحی بدن که پوشش مناسب ندارد باید با ضد آفتاب پوشانده بشود. بااین‌حال چون عمده‌ی اثر آفتاب روی صورت هست اکثر افراد روی صورت تمرکز دارند و پشت دست‌ها و گردن را فراموش می‌کنند. در صورت هم‌پشت گردن و گوش‌ها نواحی هستند که فراموش می‌شود.
تعیین مقدار
اگر بدن را به نواحی مختلف تقسیم کنیم، برای هر ناحیه‌ی مشخص‌شده حدود یک قاشق چای‌خوری پر یا معادل طول کامل دو انگشت اشاره و میانی به ضد آفتاب نیاز دارد. اگر به محاسبه علاقه‌مند هستید در بخش سؤالات آن را می‌توانید پیدا کنید. برای قانون دو انگشت زمانی هست که سر شما مو ندارد. اگر فقط نیاز به پوشش گردن و صورت و گوش‌ها هست یک طول انگشت کافی است. به عبارتی برای هر ۹ درصد از سطح بدن ۵ گرم کرم یا ۵ سی‌سی لوسیون یا ۲ طول انگشت ضد آفتاب نباز است.
پلک‌های یکی از مناطق پرخطر برای بروز سرطان پوست هست و نیازمند کرم ضدآفتاب دارد. اکثر افراد پوشش این ناحیه را فراموش می‌کنند. تا نزدیک مژه‌ها ضد آفتاب بزنید. ضدآفتاب‌های شیمیایی باعث تحریک چشم می‌شود. برای این ناحیه ضد آفتاب‌های فیزیکی بهتر هستند. اگر حوصله‌ی ضدآفتاب برای پلک ها را ندارید از عینک آفتابی استفاده کنید.
لب‌ها یکی از نواحی حساس برای بدخیمی هستند. پیشنهاد می‌کنم در این موارد از رژ لب با SPF بالای ۳۰ استفاده کنید. این‌یکی از مواردی هست که معمولاً به آن توجه نمی‌شود.
راهنمای انتخاب ضد آفتاب
بیشتر مردم برای انتخاب ضدآفتاب به نوشته‌های بلاگرها و توصیه‌های مشاور پوست و مو داروخانه توجه می‌کنند. بیشتر افراد باپوست تیره از ضدآفتاب شیمیایی استفاده می‌کنند. افرادی که دارای لک پوستی مثل ملاسما هستند از ضدآفتاب‌های فیزیکی که محافظت مطمئن‌تری دارند استفاده می‌کنند ولی ته رنگ سفید آن آزاد دهنده هست. در این موارد ضدآفتاب‌های فیزیکی رنگی راه‌حل مناسبی هست که عده‌ای انتخاب می‌کنند.
مرجع تخصصی انتخاب ضدآفتاب متخصص پوست و مو هست. درصورتی‌که پوست حساس، مستعد آکنه و لک‌دارید و یا قبلاً به همین دلایل تحت درمان بوده‌اید قویاً توصیه می‌کنم برای انتخاب ضد آفتاب از متخصص پوست کمک بگیرید.
نکات کلیدی انتخاب
برای انتخاب ضدآفتاب باید موارد زیر را رعایت کنید یا مورد مناسب با خودتان را پیدا کنید:
وسیع الطیف باشد و SPF حداقل ۳۰ داشته باشد
فیزیکی یا شیمیایی بودن را انتخاب کنید. حداقل اینکه پارابن و اکسی‌بنزن نداشته باشد. ضدآفتاب‌های فیزیکی سالم‌تر هستند
اگر در محیط خیس کار می‌کنید یا عرق زیاد می‌کنید ضدآب باشد.
رنگی یا بی‌رنگ بودن به میل خودتان، اگر مستعد لک هست احتمالاً رنگی بهتر است
فرم ضد آفتاب (کرم، پماد، لوسیون، ژل و اسپری) را با شرایط خود انتخاب کنید. حداقل اینکه اسپری استفاده نکنید.
توصیه‌های دکتر سید هوتن علوی – فوق تخصص جراحی پلاستیک
استفاده از هر نوع ضدآفتابی بهتر از استفاده نکردنش هست.
درکل توصیه می‌کنم محصولات مختلفی را امتحان کنید. قبل از اینکه روی صورت استفاده کنید برای چند روز روی مچ دست امتحان کنید تا واکنش احتمالی آن را بررسی کنید.
یادتان باشد یک‌چهارم افرادی که ضد آفتاب می‌زنند، مقدار کافی استفاده نمی‌کنند.
بچه‌ها بهتر است پایه‌ی ضدآفتاب از زینک اکساید یا دی‌اکسید تیتانیوم باشد تا خیلی تحریک‌کننده نباشد. بچه‌ها اسپری را راحت‌تر قبول می‌کنند. برای صورت اول اسپری را روی دست بزنید بعد به‌صورت بمالید.
لوسیون‌ها برای افراد حساس یا مستعد آکنه مناسب هستند. محصولاتی دارای روغن زیاد مثل اکثر کرم‌ها برای این گروه احتمالاً مناسب نیست. اگر در حال استفاده از داروهای ضدآکنه هستید، ژل‌های ضدآفتاب مناسب نیستند. الکل موجود در ژل خشکی پوست را تشدید می‌کنند.
بهتر است ضدآفتاب را زیر ۶ ماه فقط با دستور پزشک استفاده کنید. در این گروه سنی از لباس پوشاننده برای محافظت از نور آفتاب استفاده کنید.
سوالات شما
اول اینکه ضدافتاب را با مرطوب کننده مخلوط نکنید. اینکار می‌تواند خاصیت محافظتی ضدافتاب را کاهش دهد.
اگر ضدافتابی که استفاده می‌کنید نوع فیزیکی هست اول مرطوب کننده را استفاده کنید و کمی فرصت بدهید. حدود نیم ساعت بعد که مرطوب کننده جذب شد ضدافتاب فیزیکی را بمالید. ولی اگر ضدافتاب شیمیایی است بهتر است اول ضدافتاب را بزنید و فرصت بدهید جذب بشود بعدازآن مرطوب‌کننده را بمالید.
بله مؤثر هست. مشکلی این است که در اکثر مواقع مقدار لازم از اسپری استفاده نمی‌شود. به همین دلیل توصیه اکثر پزشکان این است که اسپری استفاده نکنید. مشکل دیگر این است که ذرات ضدآفتاب نباید وارد ریه بشود؛ بنابراین:
◊ اسپری را هیچ‌وقت نزدیک شعله یا وقتی سیگار دستتان هست استفاده نکنید.
◊ اسپری را نزدیک پوست فشار بدهید. اصلاً برای صورت اسپری نکنید. ابتدا روی دست اسپری کنید بعد به‌صورت بمالید.
◊ بهتر است در روزهای بادی اسپری استفاده نکنید.
◊ مقدار مشخص کردن برای اسپری خیلی مشکل هست. آن‌قدر اسپری کنید که در نور آفتاب درخشش ایجاد شود.
اگر یکنواخت پخش نشده بهتر است با دست روی پوست پخش‌کنید. برای صورت هم بهتر است کف دست اسپری کنید و روی صورت بمالید.
پایه‌ی ضدآفتاب‌های اسپری الکل هست؛ بنابراین خطر آتش گرفتن و یا شعله‌ورشدن دارد. علاوه به راین ممکن است خشکی پوست را تشدید کنند. اگرچه FDA در مورد خطر بالقوه‌ی استنشاق اسپری رعایت احتیاط را ضروری دانسته ولی مشکل بالفعلی برای این موضوع گزارش نشده است.
نه. در مورد ضدآفتاب‌های شیمیایی نگرانی از سمی بودن ماده‌ی مؤثر آن وجود دارد؛ بنابراین در مورد ضدآفتاب‌های شیمیایی بهتر است حد متعادل یا حتی حداقلی را رعایت کنید؛ مثلاً به دلیل سمیت زیاد ضدآفتاب Neutrogena با SPF +100 چه فرم اسپری و چه فرم لوسیون از بازار امریکا جمع‌آوری‌شده است.
بله تا حدودی مانع می‌شود. برنزه شدن نتیجه‌ی افزایش رنگ‌دانه‌های طبیعی پوست نسبت به نور خورشید یا لامپ‌های سولاریوم هست. ضدآفتاب مانع رسیدن این نورها به پوست می‌شود بنابراین میزان برنزه شدن را کاهش می‌دهد. بهترین ضدآفتاب با دقیق‌ترین نحوه‌ی استفاده همه‌ی نورهای خورشید را بلوکه نمی‌کند.
فرض کنید ۱۰۰ واحد اشعهی ماوراءبنفش نوع B را به پوست بتابانیم. این نوع اشعه مسئول اصلی برنزه شدن است. اگر ضد آفتاب با SPF=30 به پوست بزنیم ۳ واحد و اگر SPF=50 بزنیم ۲ واحد از این ۱۰۰ واحد به پوست می‌رسد. پس باوجود ضدآفتاب برنزه شدن به مقدار کم اتفاق می‌افتد.
تیره‌تر شدن
بعید است که ضدآفتاب باعث تیره‌تر شدن پوست شود. شاید ترکیباتی که در ضدآفتاب‌های شیمیایی وجود دارد باعث مشکلاتی در پوست و به‌ندرت باعث تیره‌گی بشود ولی تیره‌تر شدن پوست را باید به‌حساب عدم استفاده صحیح از ضدآفتاب بدانید. اگر ضدآفتاب مناسب استفاده کنید و هر دو ساعت هم استفاده کنید بازهم نباید فکر کنید ۱۰۰ درصد نور آفتاب بلوکه‌شده است. به همین دلیل است که علاوه بر ضدآفتاب توصیه می‌شود از سایر راه‌های محافظت از نور آفتاب استفاده کنید.
روشن شدن
تیپ‌های پوستی به نور آفتاب پاسخ‌های متفاوتی می‌دهند. پوست‌های روشن و بور در مقابل آفتاب دچار سوختگی و کک‌ومک می‌شوند درحالی‌که تیپ‌های گندمی و سبزه، برنزه می‌شوند و پوستشان تیره‌تر می‌شود. کک‌ومک افزایش پراکنده‌ی رنگ‌دانه‌های پوست هست و برنزه شدن افزایش یکنواخت همان رنگ‌دانه‌هاست. حالا اگر این افراد بعدازاین تغییر رنگ‌ها بلندمدت از ضدآفتاب استفاده کنند رنگ‌دانه‌های آن‌ها به مقدار اولیه بازمی‌گردد؛ یعنی در یک فرد سبزه به نظرش می‌رسد که ضدآفتاب باعث روشن‌تر شدن پوستش شده است.
خیر. بسیاری از مردم فکر می‌کنند اگر SPF بالاتری را انتخاب کنند، بیشتر می‌توانند در آفتاب بمانند. این‌طور نیست و این‌یک باور غلط هست. تمام ضدآفتاب‌ها بعد از ۲ ساعت قدرت محافظت آن‌ها به مقدار زیادی کاهش پیدا می‌کند و نیاز به تکرار دارند. SPF بالاتر فقط به این معنی است که در این ۲ ساعت مقدار اشعهی کمتری به پوست شما می‌رسد.
به دنبال کرم‌های ضد آفتاب بگردید که ته رنگ بژ برای خنثی کردن مواد سفیدش را دارد. اگر رنگ موردنظر خود را پیدا نمی‌کنید، از کرم ضد آفتاب به‌عنوان اولین مرحله در آرایش استفاده کنید و روی آن را با کانسلر یا انواع مواد آرایشی، بپوشانید. بعضی از محصولات ضدآفتاب فیزیکی با تکنولوژی جدیدتری ساخته‌شده‌اند و مواد مؤثر آن به ذرات کوچک‌تری تبدیل‌شده و ته رنگ سفید کمتری به‌جا می‌گذارد.
ضدآفتاب‌های شیمیایی باعث تحریک چشم می‌شود. برای این موارد باید ضدآفتاب‌های فیزیکی را انتخاب کنید. در این موارد ضدآفتاب‌هایی که حاوی اکسید روی هستند گزینه‌ی مناسبی هستند.
همه‌ی انواع پوست در مقابل اشعهی ماوراءبنفش باید محافظت بشوند. افراد باپوست تیره شاید به دلیل رنگ پوستشان و عدم بروز سوختگی زیر نور آفتاب تصور کنند که نیاز به ضدآفتاب ندارند. این تصور اشتباهی است. افراد باپوست تیره شاید در حالت طبیعی محافظتی در حد SPF ۷ تا ۱۳ داشته باشند ولی این مقدار کافی نیست. به یاد داشته باشیم غیر آفتاب‌سوختگی و برنزه‌شدن، نور خورشید عامل سرطان و پیری زودرس پوست هم هست.
امولسیون (emulsion) ترکیب مایع با مایع هست بدون اینکه ذرات یکی در دیگری آمیخته شود. معمولاً دو مایع امتزاج‌ناپذیر یکی روغن و دیگری آب است منتها زمانی امولسیون گفته می‌شود که ذرات روغن در آب به‌صورت پایدار و یکنواخت پراکنده بشود. امولسیفایر ماده‌ای است که به پراکندگی یکنواخت کمک می‌کند مثل لستین. محلول (Solution) ترکیب دو ماده است که یکی در دیگری حل یا ممزوج می‌شود و یک ترکیب همگن ایجاد می‌شود. مثل محلول آب‌نمک که نمک حل شونده و آب حلال است. محلول روغنی زمانی گفته می‌شود که حلال روغن باشد و محلول آبی زمانی گفته می‌شود که حلال آب باشد.
تفاوت‌ها
◊ محلول‌های ضدآفتاب به‌صورت محلول آبی یا الکلی هستند که مواد مؤثر ضدآفتاب در آن حل‌شده است.
◊ لوسیون ضدآفتاب می‌تواند به‌صورت امولسیون یا محلول باشد. امولسیون معمولاً ضخیم‌تر از محلول‌ها و مقدار روغن آن‌ها نسبت به الکل و آب بیشتر هست. یکسری از لوسیون‌ها باید قبل از مصرف تکان داده شود.
◊ کرم ضدآفتاب به‌صورت امولسیون است و از لوسیون‌ها ضخیم‌تر هستند و حین خروج از تیوب شکل دار هستند. کرم‌ها به نگهدارنده نیاز دارند که معمولاً مرطوب‌کننده هست. به دلیل اینکه نگهدارنده دارند ممکن است ایجاد آلرژی کنند.
◊ پماد‌ها نیمه جامد هستند و تقریباً عمده‌ی حجم آن‌ها را روغن تشکیل داده است. چسبناک و ضخیم هستند و لایه‌ی محافظ ایجاد می‌کنند. نگهدارنده نیاز ندارند و به همین دلیل احتمال ایجاد آلرژی در آن‌ها ناچیز هست.
◊ ژل‌ها نیمه جامد و به‌صورت امولسیون آبی یا الکلی هستند. به ماده‌ی نگهدارنده نیاز دارند.
پماد و کرم
پماد (ointment) و کرم (cream) هر دو ترکیباتی چرب هستند. پماد‌ها بیش از ۸۰ درصد ترکیبشان روغنی است ولی کرم‌ها نسبت مساوی، معمولاً ۵۰-۵۰، ترکیب روغن و آب‌دارند. پماد و کرم هر دوروی پوست حالت چرب و چسبناک ایجاد می‌کنند و هر چه میزان روغن آن بیشتر باشد چرب‌تر و چسبناک‌تر خواهد بود. پماد به دلیل حجم بالای روغن روی پوست حالت انسداد ایجاد می‌کند. مواد مؤثره‌ی آن به‌راحتی جذب پوست نمی‌شود، همین‌طور که به آب پوست اجازه‌ی تبخیر نمی‌دهد. بیشتر روغنی که در پماد‌ها استفاده می‌شود وازلین و روغن‌های معدنی هست.
ماده مؤثره‌ی ضدآفتاب یا مواد ارگانیک هستند مثل اکسی‌بنزوئن یا مواد غیر ارگانیک مثل روی یا تیتانیوم. مواد ارگانیک داخل پوست جذب می‌شوند و اشعهی ماوراءبنفش را جذب می‌کنند و با تبدیل کردن به حرارت اثر مضر آن را از بین می‌برند. مواد غیر ارگانیک روی سطح پوست باقی‌مانده و مثل آینه اشعهی ماوراءبنفش را منعکس می‌کنند.
سایر ترکیبات
◊ مرطوب‌کننده و روغن‌های طبیعی مثل روغن‌زیتون و نارگیل
◊ رنگ: معمولاً شامل رنگ‌دانه‌های آهن یا تیتانیوم باشد.
◊ ضدالتهاب: برای کاهش علائم ازادشدن هیستامین در آفتاب‌سوختگی
◊ محرک‌های برنزه‌شدن: مواد خاصی اضافه می‌شوند که در لایه‌ی شاخی پوست به رنگ قهوه‌ای درمی‌آیند مثل دی‌اکسی استون
◊ ضدآفتاب ارگانیک: پابا (PABA)، سینامات، انترانیلات، سالیسیلات و بنزوفنون – PABA حساسیت تماسی ایجاد می‌کند برای همین از بنزوفنون ها بجای آن استفاده می‌شود. سینامات و سالیسیلات‌ها اثر کافی ندارند برای همین کمکی استفاده می‌شوند
◊ ضدآفتاب غیر ارگانیک: روی، تیتانیوم، کائولین، آهن و ایکتیول
◊ آنتی‌اکسیدان و ویتامین C و E
◊ پایه: می‌تواند روغنی یا الکلی باشد. پایه‌های روغنی بخصوص در ضدآفتاب‌های غیر ارگانیک بکار می‌روند که برای پوست‌های چرب یا آکنه‌ای مناسب نیستند. پایه‌های الکلی باعث خشک شدن پوست می‌شوند.
برای هر سانتی‌متر مربع از پوست نیاز به ۲ گرم ضد آفتاب است؛ یعنی به ۲۰ gr/m۲ نیاز هست. یک‌بند انگشت حدود ۱ گرم کرم را در خود می‌تواند نگه دارد. برای کل بدن حدود ۱ اونس یا چیزی در حدود ۲۸ گرم ضدآفتاب نیاز هست. قانون والاس سطح بدن را به مناطق ۹ درصدی تقسیم کرده است؛ یعنی برای هر ۹ درصد از سطح بدن حدود ۲.۵ گرم کرم نیاز است. یک قاشق چای خوری حدود ۵ گرم کرم می‌شود؛ بنابراین برای هر ۹ درصد از سطح بدن به ۱ قاشق چای‌خوری کرم نیاز داریم. هر طول انگشت را می‌توانید معادل یک قاشق چای‌خوری در نظر بگیرید.
