یکی از جراحی های زیبایی که به منظور زیباتر کردن فرم سینه ها انجام می شود، پروتز سینه می باشد که علاوه بر مزیت های بی شمارش دارای عوارضی از قبیل عفونت و .. نیز می باشد که به طور معمول این عوارض در صورت انجام این جراحی توسط جراح کم تجربه و عدم رعایت مراقبت های بعد از پروتز رخ خواهد داد. برای برخی از افراد این سوال پیش خواهد آمد که آیا پروتز سینه منجر به بروز سرطان خواهد شد؟ در خصوص پروتز سینه و سرطان و همینطور بیماری های مرتبط با پروتز سینه و لنفوم وابسته به پروتز در این مقاله به طور کامل صحبت خواهیم کرد.
اصطلاحات
تعریف بیماری پروتز سینه (Breast Implant Illness)
این بیماری (BII) به مجموعه علایمی گفته میشود که احتمالا به دلیل پروتز ایجاد میشود. این بیماری تعریف مشخص و معینی ندارد و توسط همه هم پذیرفته نیست.
به‌عنوان مثال حدود ۲ دهه قبل تصور می‌شد پروتز سینه میتواند باعث بیماری روماتیسمی بشود. این گروه بیماری‌ها به دلیل فعال شدن سیستم ایمنی فرد علیه دستگاه عضلانی و اسکلتی ایجاد میشود. علایم بیشتر به صورت دردهای عضلانی و درد مفصل خود را نشان خواهد داد. در این موارد وقتی بیماری به دلیل درد مفصل یا زانو مراجعه می‌کرد و بیماری‌های معمول روماتیسمی را نمی‌توانستند تشخیص دهند، این درد را به حساب پروتزمی‌گذاشتند و می‌گفتند دچار بیماری پروتزسینه (BII) شده است.
با همین توجیه برای درمان؛ پروتز را خارج می‌کردند. با تکمیل شدن آزمایش‌های روماتیسمی معلوم شد که پروتز باعث ایجاد بیماری خود ایمن یا روماتیسمی نمی‌شود. دو دهه‌ی قبل تصور بر این بود که پروتز باعث میشود سیستم ایمنی علیه قسمت‌های طبیعی بدن حساس شود درحالی‌که این نظر در حال حاضر رد شده است.
علایم بیماری و تشخیص سرطان
اکثر علایم غیراختصاصی هستند. علایم میتواند شامل خستگی، تب خفیف، درد مفصل و خیلی علایم خفیف دیگر باشد. در خیلی از موارد علت دیگری عامل این علایم است و مربوط به پروتز نیست. این وظیفه‌ی پزشک شماست که با معاینه و آزمایش‌های وسیع، پیگیری علایم شما، علت را پیدا کند. تشخیص BII یا بیماری پروتز سینه بر اساس رد کردن علل شناخته‌شده‌ی دیگر است. درصورتی که علت مشخصی برای علایم پیدا نشد با نظر پزشک و بیمار برای بررسی بهبود BII، برای خروج پروتز اقدام میشود.
از سال ۲۰۱۹ لنفوم وابسته به پروتز سینه جزء بیماری‌های پروتزسینه قرارگرفته است. در مورد لنفوم وابسته به پروتزسینه، سفتی، درد و تورم در سینه از علایم است. برای تشخیص قطعی لنفوم وابسته به پروتز باید از مایع اطراف پروتز نمونه‌برداری کرد. در صورت تشخیص، پروتز و بافتهای اطراف باید خارج شود.
ارتباط پروتز سینه و سرطان
پروتز سینه و سرطان ارتباط واقعی دارند. در واقع پروتز سینه با سرطان سیستم ایمنی در اطراف پروتز مرتبط است ولی ارتباطی با سرطان سینه ندارد. اگرچه این خطر ناچیز است ولی وجود دارد و باید قبل از جراحی پروتز، از آن آگاه شوید.
این سرطان، سرطان پستان نیست. این بیماری، یک بدخیمی در گلبولهای سفید خون هست، که در اکثر موارد، سلولهای سرطانی در بافت جوشگاه یا مایع اطراف پروتز قرارگرفته‌اند ولی در موارد نادر در بدن نیز منتشرشده‌اند. اگرچه این خطر ناچیز است ولی وجود دارد و باید قبل از جراحی در جریان آن قرار بگیرید.
علت و علائم بروز سرطان بعد از پروتز
نام کامل این بیماری لنفوم سلول بزرگ آناپلاسیتک وابسته به پروتز سینه است (BIA-ALCL یا Breast Implant Associated Anaplastic Large Cell Lymphoma) که تورم، درد یا احساس توده در اطراف پستان مهم‌ترین علایم این بیماری می باشد. این علایم معمولا سال‌ها بعد از انجام جراحی رخ می‌دهد. به طور معمول در بررسی مایع اطراف پروتز کشف میشود، که به این مایع سروما (seroma) گفته میشود.
در حال طبیعی اطراف پروتز همیشه یک کپسول به دلیل واکنش بدن ایجاد میشود. که گاهی به دلیلی این کپسول ضخیم میشود و نواحی اطراف آن دچار انقباض میشوند. انقباض کپسول یک علت شناخته شده در تغییر شکل دیررس پستان بعد عمل هست. در تعدادی از موارد، لنفوم همراه انقباض کپسولی رخ داده و علاوه براین، سلولهای بدخیم ممکن است در این کپسول قرارگرفته باشند. و باید به این نکته اشاره که به صورت کلی انقباض کپسولی در ایران خیلی کم‌تر از نژاد اروپایی است.
معمولا گلبولهای سفید بدخیم در این بیماری در بافتهای اطراف پروتز قرارگرفته‌اند و مایع اطراف پروتز یا کپسول پروتز محل قرارگیری معمول این سلول‌ها‌ست، و سلولهای سرطانی معمولا داخل بافت پستان قرار ندارند.
تاثیر نوع پروتز بر روی بروز سرطان یا لنفوم
پروتزهای سینه ازلحاظ کیفیت پوسته‌ی بیرونی، دو نوع هستند. یکی پروتزهایی که سطح بیرونی آن‌ها صاف و صیقلی هستند و به آن‌ها Smooth گفته میشود. دیگری پروتزهای با سطح زبر یا بافت‌دار هستند و به آن‌ها texture گفته میشود. برای اطلاع بیشتر می‌توانید مشخصات پروتزهای سینه را بخوانید. بیشتر بیمارانی دچار این لنفوم، پروتز بافت‌دار داشته‌اند.
در حال حاضر به نظر نمی‌رسد که محتویات داخلی پروتز روی احتمال لنفوم وابسته به پروتز تأثیر داشته باشد؛ یعنی این لنفوم میتواند هم در پروتزهای نمکی و هم در پروتزهای سیلیکونی رخ‌داده است.
پروتز‌ها از دو قسمت پوسته و محتوایی تشکیل‌شده‌اند. پوسته به صورت عمده از سیلیکون ساخته‌شده است و سطح بیرونی آن میتواند صاف یا بافت‌دار باشد. محتوای داخلی میتواند از آب‌نمک یا ژل سیلیکون تشکیل‌شده باشد. سال‌هاست که پروتزهای نمکی تولید نمی‌شوند. در مورد مشخصات پروتز و سایز پروتز سینه می‌توانید مقاله‌ی مربوط را مطالعه کنید.
نکاتی در مورد پروتز سینه و سرطان
◊ تمام بیمارانی که به فکر پروتز هستند باید بدانند مستقل از کیفیت پوسته‌ی پروتز، احتمال این لنفوم وجود دارد.
◊ خطر بروز لنفوم وابسته به پروتز، در پروتزهای بافت‌دار (texture) بیشتر از پروتزهای صاف (smooth) است.
◊ از گذاشتن پروتزسینه بافت‌دار (texture) پرهیز کنید.
◊ درصورتی‌که علامتی ندارید هیچ کاری بیش از مراقب‌های معمول نیاز ندارید.
◊ هیچ دستورالعملی برای خارج کردن پیشگیرانه‌ای برای پروتزهای بافت‌دار وجود ندارد.
◊ در صورت تغییر شکل سینه، درد، تورم وجود سفتی یا توده باید معاینه و تصویربرداری انجام شود.
سخن پایانی
بسیاری از افراد نگرانی در خصوص انجام جراحی پروتز سینه دارند که آیا امکان دارد پروتز سینه منجر به بروز سرطان شود یا خیر؟ شایعات بسیاری در مورد بروز سرطان بعد از پروتز وجود دارد که باید در خصوص پروتز سینه و سرطان به این نکته اشاره کرد که احتمال بروز سرطان بعد از این جراحی بسیار کم بوده و نادر می باشد و همانطور که در این مقاله ذکر کردیم این بیماری سرطان نبوده و بدخیمی در گلبولهای سفید خون می باشد که به طور جامع و کامل در مورد آن صحبت کردیم، امیدواریم که مفید واقع شده باشد.
