عمل لیپوماتیک به دلیل عوارض کم و ایجاد ظاهری خوب و جهت کاهش وزن طرفداران زیادی دارد. اما این جراحی نیز به مانند هر جراحی دیگری در کنار مزیت هایش دارای عوارضی نیز می باشد، که یکی از مشکلات این جراحی شایع، شل شدن پوست بعد از لیپوماتیک است. در گروهی از افراد، شل شدن پوست و افتادگی پوست بعد از لیپوماتیک اتفاق می‌افتد و رضایت بعد عمل را کم می‌کند.
در این مطلب سعی کردیم توضیح دهیم پوست در چه شرایطی دچار افتادگی میشود و با چه روش‌هایی میشود این عارضه را رفع کرد. بنابراین برای آشنایی بیشتر با روش های مقابله با شل شدن و افتادگی پوست بعد از لیپوماتیک این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
اصطلاحات
عواملی مؤثر در ایجاد افتادگی پوست بعد از لیپوماتیک
شرایط پوست بعد لیپوماتیک، مثل لباس یک نفر بعد از لاغر شدن هست. نمای لباس در بدن بعد از لاغری شل، آویزان و چروک است. بنابراین به عبارتی انتظار هست بعد برداشتن چربی زیرپوست با لیپوساکشن، پوست نیز دچار افتادگی و چین و چروک بشود. لباس همیشه باید تنگ شود ولی آیا باید بخش‌های اضافه‌ی پوست هم مثل لباس برداشته شود؟
به‌طور طبیعی، بعد از جراحی لیپوماتیک پوست منقبض یا جمع میشود. علت جمع شدن، خاصیت کشسانی (Skin Elasticity) پوست است، بنابراین هر چه میزان کشسانی پوست بهتر باشد جمع شدن پوست بیشتر است. پوست افراد مختلف ، میزان کشسانی متفاوتی دارند. بنابراین عوامل متعددی مانند میزان کشسانی پوست در میزان شل شدن پوست بعد از لیپوماتیک تاثیر گذار می باشد. البته باید در نظر داشت خاصیت کشسانی پوست محدودیت دارد.، یعنی نمی‌شود انتظار داشت همه افتادگی پوست بعد عمل جمع شود.
در ادامه عوامل تاثیرگذار در میزان کشسانی پوست را بررسی خواهیم کرد.
عوامل ژنتیکی
ژنتیک تعیین‌کننده‌ی مهمی برای خاصیت کشسانی پوست هست. ممکن است پوست فرد به‌صورت ژنتیکی از خاصیت کشسانی کمی برخوردار باشد. بنابراین احتمال ایجاد افتادگی پوست در بعضی از افراد بیشتر است.
سن
کلاژن، یک‌رشته با جنس پروتئین در پوست است. کلاژن یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد کشسانی پوست است و با افزایش سن، میزان کلاژن پوست کاهش می‌یابد. بنابراین هرچه سن بالاتر باشد احتمال افتادگی پوست بیشتر خواهد شد.
آسیب‌های ناشی از نور خورشید
اشعه‌ی ماوراءبنفش باعث آسیب به رشتههای کلاژن و سایر پروتئین‌های پوست میشود. این رشته‌ها، تعیین‌کننده‌ی خاصیت کشسانی هستند. بنابراین انتظار جمع شدن خوب پوست در مواردی که پوست آفتاب‌خورده کمتر هست.
سیگار و تنباکو
مواد موجود در سیگار باعث آسیب به رشتههای کلاژن و سایر پروتئین‌های پوست میشود. این رشته‌ها تعیین‌کننده‌ی خاصیت کشسانی هستند. بنابراین در پوستی که توسط سیگار آسیب‌دیده و بخصوص در زمان ترمیم نیز تحت تأثیر سیگار است، انتظار جمع شدن خوبی را نداریم.
نقش تغذیه و آب در کشسانی پوست
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در میزان کشسانی پوست تغذیه و آب می باشد که نقش هر کدام از این موارد را بررسی خواهیم کرد.
کم‌آبی
یکی از عوامل مهمی که سبب بروز چین و چروک در پوست میشود، کم آب بودن پوست است. کم آب ماندن طولانی پوست باعث کاهش کلی ساختار‌های مؤثر در کشسانی پوست هست. درصورتی‌که فرد به میزان کافی در روز آب بخورد، پوستی شاداب خواهد داشت و هم چنین میزان افتادگی در محدوده‌ی کیفیت پوست به حداقل می‌رسد.
رژیم غذایی
پوست یک ساختار دینامیک است. یعنی پروتئین‌ها و سلول‌های آن به‌صورت مرتب در حال تخریب و ساخته‌شدن است. تمامی مواد موردنیاز این تغییر و تحول از یک رژیم مناسب تأمین میشود. رژیم غذایی نامناسب در بلندمدت خاصیت کشسانی پوست را تخریب می‌کند. این تغییر و تحول بعد عمل در بدن تشدید میشود. در صورتی‌که بعد از عمل لیپوماتیک رژیم غذایی منابع اولیه‌ی کافی برای ساختن رشتههای پروتئینی پوست را مهیا نکند احتمال افتادگی پوست بیشتر میشود.
بعد از لیپوماتیک شرایط پوست چگونه میشود؟
در لیپوماتیک و تمام روش‌های لیپوساکشن، چربی‌های زیر پوست تخلیه میشوند. ابتدا این چربی‌ها خرد و از هم جداشده بعد با نیروی مکش تخلیه میشوند. در این جراحی به صورت معمول تغییری در ساختار پوست ایجاد نمی‌شود. اما در ادامه شرایط پوست بعد از لیپوماتیک ر ا بررسی خواهیم کرد.
جمع شدن یا انقباض پوست (skin contracture)
وقتی چربی تخلیه شد، سطح کلی ناحیه کم میشود. در مقابل سطح پوست این ناحیه تغییر نمی‌کند. یعنی پوست سطح اضافه پیدا می‌کند. فرض کنید پوست حالت لباسی را دارد که بعد لاغر شدن به تن می‌کنیم. حالا وقتی چربی شکم و پهلو‌ها را تخلیه می‌کنیم چیزی حدود ۲ تا ۴ سانتی‌متر محیط دور کمر کم میشود. ولی این مقدار از پوست کم نشده و بنابراین پوست دور کمر اضافی می‌آید. اگر این میزان اضافه باقی بماند افتادگی رخ می‌دهد.
ولی پوست مثل پارچه عمل نمی‌کند و خاصیت طبیعی جمع شدن دارد. یعنی بر اساس خاصیت کشسانی پوست، مقدار اضافه‌ی پوست، به‌تدریج منقبض و جمع میشود.
شل شدن و ترک خوردن پوست
کشسانی پوست یک فرایند کند است و تنها در تغییرات با سرعت کم پاسخ مناسبی دارد. وقتی در مدت‌زمان کوتاه چاق یا لاغر شویم خاصیت کشسانی پوست ممکن است نتواند جواب‌گو باشد. مثلاً اگر سریع افزایش حجم اتفاق بیافتد پوست ترک می‌خورد. مثل آنچه در حاملگی یا بدن‌سازی اتفاق می‌افتد. همین‌طور، اگر کاهش حجم یا لاغری خیلی سریع باشد پوست افتادگی پیدا می‌کند.
لیپوساکشن هم نمونه‌ای است که پوست باید در مدت کوتاهی جمع شود. بنابراین مقداری از افتادگی را باید پذیرفت.
سرنوشت پوست بعد از لیپوماتیک
وقتی قبل از لیپوماتیک شلی پوست وجود داشته باشد سرنوشت مشخص است. پوست قطعاً شل‌تر و افتاده‌تر میشود. در سایر موارد، پیش‌بینی سرنوشت پوست ساده نخواهد بود. زمانی که قبل عمل پوستی شل و یا آویزان وجود ندارد، پیش‌بینی سرنوشت بر اساس معیارهای متعدد و به‌صورت نسبی خواهد بود این معیارها عبارتند از:
◊ اگر قبل از لیپوماتیک پوست شل هست، قطعاً بعد از عمل افتادگی بیشتر خواهد شد.
◊ اگر استریاهای بارداری زیادی روی سطح پوست دیده میشود، به این معنی است که پوست ذاتاً خاصیت کشسانی ضعیفی دارد. بنابراین احتمال شل شدن پوست بعد از لیپوماتیک زیاد است.
◊ درصورتی‌که در هنگام معاینه، پوست به صورت واضح غیر الاستیک یا غیر کشسان باشد احتمال جمع شدن خیلی کم است.
◊ در افرادی که جراحی باریاتریک انجام داده‌اند معمولاً کیفیت کشسانی پوست آسیب جدی دیده است. احتمالاً جمع شدن پوست در این گروه هم کم هست.
◊ جمع شدن قابل‌توجه پوست در افراد با مصرف و یا سن بالاتر دور از ذهن است.
جلوگیری از شل شدن پوست بعد از لیپوماتیک
پوشیدن گن، ماساژ بعد عمل و تشخیص و رفع سریع عوارض بعد عمل، برای کمک به جمع شدن پوست مفید هستند.
مصرف کافی آب و تغذیه‌ی بهینه برای به حداکثر رساندن جمع شدن پوست مهم‌ترین نکات قابل توصیه هستند. پماد و روغن موضعی یا مکمل با اثر تائید شده برای این مورد هنوز شناخته‌نشده است.
اگر جراح پلاستیک می‌گوید بعد لیپو احتمال افتادگی زیاد است شاید استفاده از لیپوساکشن با ویزر یا جی‌پلاسما به کمتر شدن افتادگی کمک کند. دکتر هوتن علوی اعتقاد دارند که در این موارد ترکیب جراحی باز با لیپوماتیک انتخاب منطقی‌تری می باشد.
در ادامه راهکارهایی را برای پیشگیری از شل شدن پوست بعد از لیپوماتیک معرفی خواهیم کرد پس با ما همراه باشید.
معاینه‌ی منظم بعد عمل
در لیپوماتیک تونل‌های زیادی در چربی زیرپوست ایجاد میشود و گاهی باوجود گن و ماساژ، در این تونل‌ها مایع یا خون جمع میشود. درصورتی‌که به‌موقع تخلیه نشوند می‌تواند درنتیجه‌ی نهایی پوست تأثیر منفی بگذارد. به تجمع مایع سروما و به تجمع خون هماتوم گفته میشود. باید در معاینه‌ی مرتب به‌موقع تشخیص و درمان شوند.
پوشیدن گن
با تخلیه‌ی چربی در لیپوماتیک، فضاهای تونل مانندی زیرپوست ایجاد میشود و گن با ایجاد فشار از جمع شدن مایع با خون در تونل‌های زیرپوستی ممانعت می‌کند. این جمع شدن مایع می‌تواند روی وضعیت نهایی پوست تأثیر منفی بگذارد. احتمال دارد استفاده از گن به دلیل فشردگی به جمع شدن پوست هم کمک کند.
ماساژ بعد عمل
ماساژ با افزایش گردش خون، احتمالاً به جمع شدن پوست کمک می‌کند. علاوه بر این ماساژ ترشحات جمع شده در تونل‌های زیرپوستی را تخلیه می‌کند. تجمعات این ترشحات می‌تواند نتیجه‌ی نهایی را مختل کند. و گذشته از این می‌تواند به یکنواخت شدن لایه‌ی چربی بعد لیپوماتیک هم کمک کند.
فعالیت ورزشی منظم و روزانه
اینکه با فعالیت ورزشی جمع شدن پوست بهتر میشود یا نه را نمی‌دانیم. قطعاً ورزش با جلوگیری از چاق شدن و ایجاد سوخت‌وساز بهتر نتیجه‌ی عمل را بهتر خواهد کرد. علاوه بر این ورزش با حفظ و بهبود حجم و قدرت عضلانی ظاهر بهتری برای شما ایجاد خواهد کرد.
ثابت نگه‌داشتن وزن بدن
قطعاً تغییر وزن به خصوص به مقدار زیاد بعد از لیپوماتیک، روی افتادگی و شل شدن پوست تأثیر می‌گذارد. کاهش سریع وزن می‌تواند افتادگی پوست را تشدید کند.
مصرف مقدار مناسب آب
نوشیدن میزان آب کافی در طول روز یکی از مهم‌ترین مسائل در حفظ خاصیت کشسانی پوست هست. مقدار آب پوست باید در حد مناسبی نگه‌داشته شود تا پوست شاداب و با حداکثر خاصیت کشسانی باشد. حتی بدین منظور از پماد‌های آب‌رسان هم می‌توان استفاده کرد. هر فرد بالغ باید روزانه، حداقل ۸ لیوان آب مصرف کند بنابراین اگر در دوران نقاهت به میزان کافی آب ننوشید، به دلیل خشکی و دهیدراته‌شدن پوست، احتمال بروز چینوچروک افزایش می‌یابد.
رژیم غذایی مناسب
در چند ماه بعد عمل پروتئین و ویتامین کافی از طریق میوه و سبزیجات می‌تواند به جمع شدن پوست کمک کند. در بلندمدت با رعایت از یک رژیم مناسب، وزن بدن شما در حالت تعادل حفظ میشود. مصرف زیاد کربوهیدرات و شکر به خاصیت کشسانی پوست آسیب وارد می‌کند و مکمل یا دارویی تأییدشده که بتواند جمع شدن پوست را تحریک کند وجود ندارد. نتایج همه‌ی آن‌ها بر اساس مطالعات محدود است.
پرهیز از استرس
تغییراتی که استرس در وضعیت هورمونی و سوخت ساز بدن ایجاد می‌کند روی سلامت پوست اثر می‌گذارد. استرس می‌تواند روند پیری پوست و کاسته شدن از خاصیت کشسانی پوست را تشدید کند.
توصیه‌های دکتر هوتن علوی در خصوص شل شدن پوست بعد از لیپوماتیک
◊◊ اگر پوست شما افتادگی دارد قطعاً شل شدن پوست بعد از لیپوماتیک زیاد خواهد شد.
◊◊ اثر هیچ روشی برای رفع افتادگی بعد از لیپوماتیک را نمی توان تضمین کرد.
◊◊ انواع مواد غذایی و مکمل مثل روغن زیتون و پودر‌های کلاژن بعید است در رفع افتادگی مؤثر باشند.
◊◊ ورزش‌کردن خیلی خوب هست و در شکل‌گیری بهتر بدن بعد عمل بسیار مفید است. اما نمی توان گفت که ورزش‌کردن باعث جمع شدن پوست می شود.
◊◊ درمان قطعی شل شدن پوست بعد از لیپوماتیک، جراحی و برداشتن پوست اضافی است.
◊◊ اگر برای جراحی باز همراه با لیپوماتیک مردد هستید جای نگرانی نیست. هر زمان بعد از عمل، می توان شل شدن پوست بعد از لیپوماتیک را با جراحی اصلاح کرد. به عبارتی با اینکه دو عمل جراحی تحمیل میشود ولی ممکن است نتیجه‌ی نهایی بهتر باشد.
